نوروز و گفتگوی فرهنگها / بخش اول

دکتر سوران کردستاني محقق و نويسنده کرد

منتشر شده در روزنامه همشهری

شماره‌ 2678‏‎ ‎‏‏،‏‎ 16 Mar 2002 اسفند 1380 ، ‏‎ شنبه‌ 25‏‎


ايرانيان‌‏‎ ملي‌‏‎ جشن‌‏‎ ; نوروز‏‎ رسيدن‌‏‎ فرا‏‎ انگيزه‌‏‎ به‌‏‎
ديني‌ ، ‏‎ عناصر‏‎ پيوند‏‎ تجلي‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎ نوروز‏‎:درآمد‏‎
.است‌‏‎ مشرق‌زمين‌‏‎ اقوام‌‏‎ ديگر‏‎ و‏‎ ايرانيان‌‏‎ تمدني‌‏‎ و‏‎ قومي‌ ، ملي‌‏‎
نيز‏‎ و‏‎ وزميني‌‏‎ آسماني‌‏‎ مذهبي‌ ، ‏‎ و‏‎ ملي‌‏‎ است‌‏‎ آئيني‌‏‎ نوروز‏‎
ملي‌‏‎ و‏‎ قومي‌‏‎ هويت‌‏‎ در‏‎ ريشه‌‏‎ كه‌‏‎ ايدئولوژيك‌‏‎ و‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎
هماره‌‏‎ نوروز‏‎.‎دارد‏‎ اسلامي‌‏‎ /ايراني‌‏‎ تمدن‌‏‎ سازنده‌‏‎ اقوام‌‏‎
خود‏‎ با‏‎ را‏‎ ايراني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ و‏‎ تمدن‌‏‎ دل‌انگيز‏‎ و‏‎ سكرآور‏‎ عطر‏‎
گفت‌‏‎ مي‌توان‌‏‎ نوروز‏‎ توصيف‌‏‎ در‏‎ نيز‏‎.‎است‌‏‎ آورده‌‏‎ ارمغان‌‏‎ به‌‏‎
و‏‎ تاريخ‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ و‏‎ فلسفه‌‏‎ و‏‎ اسطوره‌‏‎ باستاني‌‏‎ سنت‌‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎
.دارد‏‎ همراه‌‏‎ به‌‏‎ هم‌‏‎ با‏‎ را‏‎ فرهنگ‌‏‎
و‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ فرهنگ‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ در‏‎
نيز‏‎ و‏‎ اعصار‏‎ و‏‎ قرون‌‏‎ طي‌‏‎ در‏‎ آن‌‏‎ تكامل‌‏‎ و‏‎ تحول‌‏‎ و‏‎ تطور‏‎
خود‏‎ مختلف‌ ، ‏‎ فرهنگهاي‌‏‎ بر‏‎ آن‌‏‎ تاثيرگذاري‌‏‎ و‏‎ تاثيرپذيري‌‏‎
و‏‎ اقوام‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ هويت‌‏‎ حراست‌‏‎ و‏‎ حفظ‏‎ اهميت‌‏‎ از‏‎ نشان‌‏‎
.دارد‏‎ انساني‌‏‎ مجموعه‌هاي‌‏‎ درميان‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ تبادل‌‏‎ و‏‎ گفت‌وگو‏‎
روشي‌‏‎ به‌عنوان‌‏‎ متقابل‌ ، ‏‎ درك‌‏‎ و‏‎ گفت‌وگو‏‎ سقراط ، ‏‎ زمان‌‏‎ از‏‎
كار‏‎ به‌‏‎ معرفتي‌‏‎ و‏‎ انسان‌شناختي‌‏‎ و‏‎ بنيادي‌‏‎ مسائل‌‏‎ فهم‌‏‎ در‏‎
گفت‌وگو‏‎ نيز‏‎ باستان‌‏‎ ايران‌‏‎ تمدن‌‏‎ عهد‏‎ در‏‎است‌‏‎ شده‌‏‎ گرفته‌‏‎
دور‏‎ ملل‌‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎ و‏‎ آنان‌‏‎ همسايگان‌‏‎ و‏‎ ايراني‌‏‎ اقوام‌‏‎ ميان‌‏‎
جريان‌‏‎ در‏‎ گوناگوني‌‏‎ شيوه‌هاي‌‏‎ به‌‏‎ ايران‌زمين‌‏‎ نزديك‌‏‎ و‏‎
حذف‌‏‎ جهت‌‏‎ در‏‎ بوده‌‏‎ تلاشي‌‏‎ گفت‌وگو‏‎ حال‌ ، ‏‎ هر‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎
بوده‌‏‎ راهي‌‏‎ نيز‏‎ و‏‎ تمدنها‏‎ انحصار‏‎ و‏‎ تحميل‌‏‎ و‏‎ مونولوگها‏‎
امروزه‌‏‎.‎سودمند‏‎ تبادلات‌‏‎ و‏‎ ديالوگها‏‎ گسترش‌‏‎ براي‌‏‎ است‌‏‎
تكامل‌‏‎ هويت‌‏‎ به‌‏‎ نيل‌‏‎ براي‌‏‎ جهاني‌‏‎ كوششي‌است‌‏‎ گفت‌وگو‏‎
.مدرن‌‏‎ ترانس‌‏‎ و‏‎ پست‌مدرن‌‏‎ خوديابي‌‏‎ و‏‎ (انساني‌‏‎)‎ يافته‌‏‎
شيوه‌هاي‌‏‎ به‌‏‎ ديالوگ‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎ نمايشها‏‎ در‏‎ اما‏‎
.مي‌گردد‏‎ برقرار‏‎ رفتاري‌ ، ‏‎ و‏‎ كلامي‌‏‎ ازجمله‌‏‎ گوناگوني‌ ، ‏‎
مشتركي‌‏‎ خصوصيات‌‏‎ از‏‎ اينكه‌‏‎ بر‏‎ علاوه‌‏‎ آيينها‏‎ اين‌‏‎ مجموعه‌‏‎
خاصي‌‏‎ پيام‌‏‎ و‏‎ ويژگي‌‏‎ آنها‏‎ از‏‎ يك‌‏‎ هر‏‎ است‌ ، ‏‎ برخوردار‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ ژرف‌ساختهاي‌‏‎ مهمترين‌‏‎.‎دربردارد‏‎
بدي‌‏‎ با‏‎ مبارزه‌‏‎ و‏‎ زيستن‌‏‎ مهر‏‎ با‏‎ زيستن‌ ، ‏‎ پاك‌‏‎ شادزيستن‌ ، ‏‎
.كردار‏‎ و‏‎ گفتار‏‎ و‏‎ پندار‏‎ عرصه‌هاي‌‏‎ در‏‎ است‌‏‎
كهن‌‏‎ است‌‏‎ فراخواني‌‏‎ و‏‎ نمادين‌‏‎ است‌‏‎ سرآغازي‌‏‎ و‏‎ زمان‌‏‎ نوروز ، ‏‎
فرهنگ‌‏‎ زدن‌‏‎ پيوند‏‎ براي‌‏‎ ايراني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ جانب‏‎ از‏‎
.جهاني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ با‏‎ ملي‌‏‎ و‏‎ قومي‌‏‎ مذهبي‌ ، ‏‎
اين‌‏‎ ساختن‌‏‎ براي‌‏‎ دامن‌‏‎ دراز‏‎ است‌‏‎ كوششي‌‏‎ نوروز‏‎ سرانجام‌ ، ‏‎
مدني‌‏‎ زندگي‌‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ جهاني‌‏‎ ;انسانها‏‎ همه‌‏‎ كمك‌‏‎ به‌‏‎ جهان‌‏‎
و‏‎ معنويت‌‏‎ جامع‌‏‎ كه‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ و‏‎ يابد‏‎ تحول‌‏‎ مدني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ به‌‏‎
.باشد‏‎ ماديت‌‏‎
انديشه‌‏‎ و‏‎ فرهنگ‌‏‎ گروه‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ مشترك‌‏‎ خصوصيات‌‏‎ و‏‎ ساختها‏‎ ژرف‌‏‎
از‏‎ -‎نوروز‏‎ خلال‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ آيينهايي‌‏‎ مجموعه‌‏‎ بررسي‌‏‎
روزگاران‌‏‎ ديرينه‌‏‎ از‏‎ -‎سيزده‌بدر‏‎ پايان‌‏‎ تا‏‎ چهارشنبه‌سوري‌‏‎
برگزار‏‎ ايران‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ جغرافيايي‌‏‎ محدوده‌‏‎ در‏‎ امروز ، ‏‎ به‌‏‎ تا‏‎
اين‌‏‎ از‏‎ يك‌‏‎ هر‏‎ اينكه‌‏‎ بر‏‎ علاوه‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ حاكي‌‏‎ شده‌ ، ‏‎
برخوردار‏‎ خاصي‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ از‏‎ تنهايي‌‏‎ به‌‏‎ آيينها‏‎
نوروزي‌‏‎ رسوم‌‏‎ اين‌‏‎ جامع‌نگرانه‌ ، ‏‎ منظري‌‏‎ از‏‎ مي‌باشد ، ‏‎
كه‌‏‎ دربردارد‏‎ نيز‏‎ را‏‎ ومهم‌‏‎ مشترك‌‏‎ خصوصيات‌‏‎ از‏‎ مجموعه‌اي‌‏‎
جداگانه‌‏‎ بحثي‌‏‎ موضوع‌‏‎ خود‏‎ خاصه‌ها‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ يك‌‏‎ هر‏‎ مطالعه‌‏‎
.است‌‏‎
خصوصيات‌‏‎ و‏‎ ژرف‌ساختها‏‎ مجموعه‌‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ آنجايي‌‏‎ امااز‏‎
احراز‏‎ فرايندهاي‌‏‎ تحقق‌‏‎ در‏‎ موثر‏‎ مكانيسمهاي‌‏‎ با‏‎ مشترك‌ ، ‏‎
لذا‏‎ ;است‌‏‎ مرتبط‏‎ انساني‌‏‎ و‏‎ تمدني‌‏‎ ملي‌ ، ‏‎ قومي‌ ، ‏‎ مذهبي‌ ، ‏‎ هويت‌‏‎
اين‌‏‎ موارد‏‎ مهمترين‌‏‎ حاضر‏‎ بحث‌‏‎ مجال‌‏‎ و‏‎ حوصله‌‏‎ حد‏‎ در‏‎
:برمي‌شمريم‌‏‎ را‏‎ مشترك‌‏‎ خصوصيات‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ بودن‌‏‎ مردمي‌‏‎
وبدون‌‏‎ يافته‌‏‎ نشات‌‏‎ مردم‌‏‎ توده‌‏‎ باورهاي‌‏‎ از‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎
و‏‎ شوق‌‏‎ و‏‎ شور‏‎ با‏‎ كه‌‏‎ سده‌هاست‌‏‎ اجباري‌ ، ‏‎ و‏‎ اكراه‌‏‎ هرگونه‌‏‎
مورد‏‎ هماره‌‏‎ و‏‎ شده‌‏‎ برگزار‏‎ همگان‌‏‎ سوي‌‏‎ از‏‎ خاصي‌‏‎ نشاط‏‎
سلام‌‏‎ مراسم‌‏‎ به‌‏‎ برخي‌‏‎ ارتباط ، ‏‎ همين‌‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎ احترام‌‏‎
به‌‏‎ بويژه‌‏‎ و‏‎ نموده‌‏‎ اشاره‌‏‎ پادشاهان‌‏‎ دردربار‏‎ نوروزي‌‏‎
اين‌‏‎ كه‌‏‎ كرده‌اند‏‎ استناد‏‎ جمشيد‏‎ تخت‌‏‎ در‏‎ مراسم‌‏‎ اين‌‏‎ اجراي‌‏‎
-پادشاهان‌‏‎ به‌‏‎ نوروز‏‎ انتساب‏‎ بر‏‎ هيچ‌وجه‌‏‎ به‌‏‎ موضوع‌‏‎
.ندارد‏‎ دلالت‌‏‎ -‎.‎.‎.‎و‏‎ ساسانيان‌‏‎ هخامنشيان‌ ، ‏‎ پيشداديان‌ ، ‏‎
در‏‎ پادشاهي‌‏‎ استقرار‏‎ زمان‌‏‎ از‏‎ است‌‏‎ تر‏‎ كهن‌‏‎ بسيار‏‎ نوروز‏‎
باستان‌‏‎ ايران‌‏‎ اسطوره‌هاي‌‏‎ تحليل‌‏‎ و‏‎ مطالعه‌‏‎ كه‌‏‎ ايرانزمين‌‏‎
اجراي‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ ذكر‏‎ شايان‌‏‎مي‌سازد‏‎ مدلل‌‏‎ را‏‎ موضوع‌‏‎ اين‌‏‎
ويژگي‌‏‎ از‏‎ بيشتر‏‎ پادشاهان‌ ، ‏‎ دربار‏‎ در‏‎ نوروزي‌‏‎ مراسم‌‏‎
اجتماعي‌‏‎ طبقات‌‏‎ همه‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ جشن‌‏‎ اين‌‏‎ فراگيري‌‏‎ و‏‎ عموميت‌‏‎
در‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ پايداري‌‏‎.دارد‏‎ حكايت‌‏‎ ايران‌باستان‌‏‎
است‌ ، ‏‎ پيوسته‌‏‎ تاريخ‌‏‎ به‌‏‎ ستم‌شاهي‌‏‎ اقتدارات‌‏‎ كه‌‏‎ حاضر‏‎ عصر‏‎
از‏‎ اينهاگذشته‌ ، ‏‎ از‏‎مدعي‌‏‎ اين‌‏‎ بر‏‎ محكمتريست‌‏‎ گواه‌‏‎ خود‏‎
گشته‌‏‎ ترسيم‌‏‎ منفور‏‎ چهره‌اي‌‏‎ زرتشت‌‏‎ گاتاهاي‌‏‎ در‏‎ (‎جمشيد‏‎)‎
جمشيد‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎ شخصيت‌‏‎ به‌‏‎ احترام‌‏‎ حال‌‏‎ هر‏‎ در‏‎ ولي‌‏‎ ;است‌‏‎
سلسله‌هاي‌‏‎ ديگر‏‎ و‏‎ هخامنشي‌‏‎ شاهان‌‏‎ با‏‎ باستان‌ ، ‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎
و‏‎ ندارد‏‎ مستقيمي‌‏‎ و‏‎ مستند‏‎ و‏‎ منطقي‌‏‎ ارتباط‏‎ ايران‌‏‎ پادشاهي‌‏‎
همين‌‏‎ از‏‎ ايران‌‏‎ مختلف‌‏‎ سلسله‌هاي‌‏‎ شاهان‌‏‎ چه‌بسا‏‎
در‏‎ غيرتاريخي‌ ، ‏‎ و‏‎ پيشدادي‌‏‎ شاهان‌‏‎ درباره‌‏‎ كهن‌‏‎ اسطوره‌هاي‌‏‎
خودسوءاستفاده‌ها‏‎ اقتدار‏‎ تحكيم‌‏‎ و‏‎ استقرار‏‎ جهت‌‏‎
و‏‎ شاه‌‏‎ جمشيد‏‎ درباره‌‏‎ فردوسي‌‏‎ روايت‌‏‎ ضمن‌‏‎ در‏‎.نموده‌اند‏‎
و‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎ عصر‏‎ به‌‏‎ است‌‏‎ مربوط‏‎ پيشدادي‌‏‎ شاهان‌‏‎ ساير‏‎
.باستان‌‏‎ ايران‌‏‎ غيرتاريخي‌‏‎ دوران‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ بودن‌‏‎ فراگير‏‎
ملل‌‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎ عموم‌‏‎ مشاركت‌‏‎ با‏‎ همواره‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎
جغرافيايي‌‏‎ محدوده‌‏‎ در‏‎ و‏‎ شده‌‏‎ برگزار‏‎ ايراني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ پيرو‏‎
دور‏‎ سرزمينهاي‌‏‎ از‏‎ گسترده‌اي‌‏‎ بخشهاي‌‏‎ در‏‎ نيز‏‎ و‏‎ ايرانزمين‌‏‎
فراگير‏‎ اين‌رو ، ‏‎ از‏‎است‌‏‎ يافته‌‏‎ گسترش‌‏‎ ايران‌‏‎ نزديك‌‏‎ و‏‎
رويكرد‏‎ و‏‎ عمومي‌‏‎ اقبال‌‏‎ از‏‎ نشانه‌اي‌‏‎ خود‏‎ نوروز ، ‏‎ بودن‌‏‎
را‏‎ نوروز‏‎ لذا ، ‏‎است‌‏‎ باستاني‌‏‎ جشن‌‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎ جهاني‌‏‎ جامعه‌‏‎
.نمود‏‎ تلقي‌‏‎ جهاني‌‏‎ و‏‎ ملي‌‏‎ قومي‌ ، ‏‎ جشني‌‏‎ مي‌توان‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ بخشي‌‏‎ هويت‌‏‎
و‏‎ وابستگي‌‏‎ و‏‎ دلبستگي‌‏‎ كه‌‏‎ آنرو‏‎ از‏‎ آيينها‏‎ اين‌‏‎ مجموعه‌‏‎
سنتهاي‌‏‎ و‏‎ گذشتگان‌‏‎ سرزمين‌ ، ‏‎ به‌‏‎ نسبت‌‏‎ را‏‎ خاصي‌‏‎ نوستالژي‌‏‎
و‏‎ هويت‌بخش‌‏‎ عاملي‌‏‎ مي‌كند ، ‏‎ تقويت‌‏‎ و‏‎ ايجاد‏‎ ديرين‌‏‎
و‏‎ مذهبي‌‏‎ هويت‌‏‎ اينكه‌‏‎ به‌‏‎ نظر‏‎.‎مي‌شود‏‎ تلقي‌‏‎ شخصيت‌پرداز‏‎
نوروز‏‎ مجموعه‌‏‎ است‌ ، لذا‏‎ فرهنگي‌‏‎ تكامل‌‏‎ پروسه‌‏‎ سرآغاز‏‎ قومي‌‏‎
را‏‎ جامعه‌‏‎ و‏‎ فرد‏‎ هويت‌‏‎ مبدا ، ‏‎ همين‌‏‎ از‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎
و‏‎ دلبستگان‌‏‎ نوروز ، ‏‎ شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ هدف‌‏‎ با‏‎ و‏‎ مي‌دهد‏‎ شكل‌‏‎
تكامل‌‏‎ راستاي‌‏‎ در‏‎ را‏‎ ايراني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ به‌‏‎ روي‌آورندگان‌‏‎
و‏‎ تمدني‌‏‎ ملي‌ ، ‏‎ تكامل‌يافته‌تر‏‎ هويتهاي‌‏‎ سوي‌‏‎ به‌‏‎ فرهنگي‌ ، ‏‎
پتانسيل‌‏‎ نوروز‏‎ بنابراين‌ ، ‏‎.‎مي‌برد‏‎ به‌پيش‌‏‎ انساني‌‏‎
و‏‎ تمدني‌‏‎ ملي‌ ، ‏‎ قومي‌ ، ‏‎ مذهبي‌ ، ‏‎ فردي‌ ، ‏‎ تكامل‌يابنده‌‏‎ هويتهاي‌‏‎
نسلهاي‌‏‎ به‌‏‎ يا‏‎ و‏‎ مي‌كند‏‎ حفظ‏‎ نسل‌‏‎ يك‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ را‏‎ انساني‌‏‎
.مي‌سازد‏‎ منتقل‌‏‎ پي‌درپي‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ با‏‎ ديالوگ‌‏‎ برقراري‌‏‎ گفت‌وگوو‏‎ طرح‌‏‎
جا ، به‌‏‎ هر‏‎ در‏‎ و‏‎ گونه‌‏‎ هر‏‎ نوروزي‌ ، به‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ از‏‎ يك‌‏‎ هر‏‎
ارتباط ، ‏‎ اين‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ جمعي‌‏‎ ارتباطي‌‏‎ مكانيسم‌‏‎ واجد‏‎ نوعي‌‏‎
در‏‎ كه‌‏‎ مي‌باشد‏‎ ديالوگ‌‏‎ /گفت‌وگو‏‎ از‏‎ شيوه‌اي‌‏‎ اصالتا‏‎
به‌‏‎ و‏‎ مي‌گردد‏‎ برقرار‏‎ انساني‌‏‎ جامعه‌‏‎ طبقات‌‏‎ و‏‎ اقشار‏‎ ميان‌‏‎
و‏‎ فكري‌‏‎ تعامل‌‏‎ و‏‎ گفت‌وگو‏‎ انواع‌‏‎ مهمترين‌‏‎مي‌افتد‏‎ جريان‌‏‎
:از‏‎ عبارتند‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ در‏‎ فرهنگي‌‏‎
طايفه‌ ، ‏‎ خاندان‌ ، ‏‎ چندخانواده‌ ، ‏‎ يا‏‎ يك‌‏‎ افراد‏‎ ميان‌‏‎ گفت‌وگو‏‎ –
.ملت‌‏‎ و‏‎ قوم‌‏‎ ايل‌ ، ‏‎
.نسل‌‏‎ دريك‌‏‎ مختلف‌‏‎ سنين‌‏‎ ميان‌‏‎ گفت‌وگو‏‎ –
.انساني‌‏‎ پي‌درپي‌‏‎ نسلهاي‌‏‎ ميان‌‏‎ گفت‌وگو‏‎ -‎
.وبالعكس‌‏‎ شهروندان‌‏‎ با‏‎ حاكمه‌‏‎ وقدرت‌‏‎ حاكم‌‏‎ ميان‌‏‎ گفت‌وگو‏‎-‎
.ستمكار‏‎ با‏‎ مظلوم‌‏‎ ميان‌‏‎ گفت‌وگو‏‎ -‎
قدرتمندان‌‏‎ با‏‎ وبينوايان‌‏‎ ضعفا‏‎ ميان‌‏‎ گفت‌وگو‏‎ -‎
.وثروتمندان‌‏‎
با‏‎ مصيبت‌زدگان‌‏‎ و‏‎ دردمندان‌‏‎ بيماران‌ ، ‏‎ ميان‌‏‎ گفت‌وگو‏‎ –
.خرم‌دل‌‏‎ و‏‎ خيال‌‏‎ آسوده‌‏‎ تندرست‌ ، ‏‎ افراد‏‎
مختلف‌‏‎ گوناگوني‌ ، انواع‌‏‎ شيوه‌هاي‌‏‎ به‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ اما‏‎
:جمله‌‏‎ از‏‎ مي‌سازند ، ‏‎ برقرار‏‎ جامعه‌‏‎ رادر‏‎ ديالوگ‌‏‎
ادعيه‌ ، ‏‎ سرودها ، ‏‎ نيايشها ، ‏‎ خواندن‌‏‎:‎كلامي‌‏‎ شيوه‌هاي‌‏‎ -‎
زمينه‌هاي‌‏‎ در‏‎ ارتباطي‌‏‎ جملات‌‏‎ تبادل‌‏‎ نيز‏‎ و‏‎ ترانه‌ها‏‎
…و‏‎ طلبيدن‌‏‎ حلاليت‌‏‎ و‏‎ واحوالپرسي‌‏‎ نوروز‏‎ عيد‏‎ تبريك‌‏‎
شكلك‌‏‎ نمايشها ، ‏‎:‎(‎نمادين‌‏‎ رفتارهاي‌‏‎)‎كلام‌‏‎ بدون‌‏‎ شيوه‌هاي‌‏‎ -‎
…و‏‎ نمادين‌‏‎ حركات‌‏‎ بازيها ، ‏‎ رقصها ، ‏‎ درآوردنها ، ‏‎
فرحبخش‌‏‎ و‏‎ شاد‏‎ رنگهاي‌‏‎ بويژه‌‏‎ و‏‎ رنگها‏‎ ازتنوع‌‏‎ بهره‌گيري‌‏‎ –
روبوسي‌ ، ‏‎ ;يكديگرنهادن‌‏‎ دردست‌‏‎ دست‌‏‎:همچون‌‏‎ خاصي‌‏‎ رفتارهاي‌‏‎ -‎
…و‏‎ ملاطفت‌‏‎ و‏‎ نوازش‌‏‎ ;زدن‌‏‎ لبخند‏‎ يكديگر‏‎ به‌‏‎ مهر‏‎ سر‏‎ از‏‎
و‏‎ وسنتي‌‏‎ نمادين‌‏‎ ورسوم‌‏‎ آداب‏‎ درقالب‏‎ ويژه‌اي‌‏‎ كردارهاي‌‏‎ –
نوروزي‌‏‎ آيين‌هاي‌‏‎ برگزاري‌‏‎ خلال‌‏‎ در‏‎ دسته‌جمعي‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ ديرينگي‌‏‎
مشترك‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ ديگر‏‎ از‏‎ واستمرارتاريخي‌‏‎ ديرينگي‌‏‎
آيينهااز‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ بخشي‌‏‎ حتي‌‏‎.‎است‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎
اطلاق‌‏‎ ولذا‏‎ مي‌گيرند‏‎ نشات‌‏‎ تاريخ‌‏‎ ماقبل‌‏‎ كهن‌‏‎ اسطوره‌هاي‌‏‎
شايسته‌به‌‏‎ و‏‎ بجا‏‎ كاملا‏‎ آيينها‏‎ مجموعه‌‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎ باستاني‌‏‎
جشنها‏‎ ديگر‏‎ از‏‎ نوروز‏‎ رو‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ هم‌‏‎ و‏‎ مي‌رسد‏‎ نظر‏‎
.مي‌گردد‏‎ متمايز‏‎ ملي‌‏‎ و‏‎ قومي‌‏‎ شاديانه‌هاي‌‏‎ و‏‎ وسورانه‌ها‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ تكاملي‌‏‎ ساختار‏‎
.است‌‏‎ برخوردار‏‎ تكاملي‌‏‎ ساختاري‌‏‎ از‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎
فرهنگي‌‏‎ بار‏‎ و‏‎ يافته‌‏‎ تكامل‌‏‎ تدريج‌‏‎ به‌‏‎ زمان‌ ، ‏‎ طول‌‏‎ در‏‎ يعني‌‏‎
اين‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ كرده‌‏‎ پيدا‏‎ گستردگي‌روزافزوني‌‏‎ ژرفاو‏‎ آن‌‏‎
وگفت‌وگوي‌‏‎ ديالوگ‌‏‎ مكانيسمهاي‌‏‎ از‏‎ تكامل‌پذيري‌ ، ‏‎ ويژگي‌‏‎
اين‌‏‎ متن‌‏‎ از‏‎ فرهنگي‌برخاسته‌‏‎ وتعامل‌‏‎ مدارا‏‎ با‏‎ همراه‌‏‎
ارواح‌‏‎ با‏‎ ارتباط‏‎ مثال‌ ، ‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎.مي‌گيرد‏‎ نشات‌‏‎ آيينها‏‎
هدف‌‏‎ اندرگاه‌ ، ‏‎ ايام‌‏‎ در‏‎ مينويي‌‏‎ جهان‌‏‎ فروهرهاي‌‏‎ يا‏‎ گذشتگان‌‏‎
در‏‎ مناسبت‌‏‎ همين‌‏‎ به‌‏‎ بوده‌ ، ‏‎ نوروز‏‎ هاي‌‏‎ آئين‌‏‎ اصلي‌برگزاري‌‏‎
در‏‎ ارواح‌‏‎ بر‏‎ مويه‌‏‎ سال‌ ، ‏‎ آخر‏‎ روز‏‎ ياپنج‌‏‎ گاسانيك‌‏‎ روزهاي‌‏‎
كه‌‏‎ داشته‌‏‎ رواج‌‏‎ آنها ، ‏‎ فراق‌‏‎ در‏‎ ماتم‌‏‎ و‏‎ وشيون‌‏‎ گذشتگان‌‏‎
زيارت‌‏‎ و‏‎ خواني‌‏‎ فاتحه‌‏‎ به‌‏‎ رسم‌‏‎ اين‌‏‎ اسلامي‌‏‎ عهد‏‎ در‏‎ بعدها‏‎
به‌‏‎.‎است‌‏‎ شده‌‏‎ متحول‌‏‎ اموات‌‏‎ براي‌‏‎ نياز‏‎ و‏‎ نذر‏‎ و‏‎ قبور‏‎
برگزار‏‎ سال‌‏‎ جمعه‌‏‎ آخرين‌‏‎ شب‏‎ در‏‎ آيين‌‏‎ اين‌‏‎ ما ، ‏‎ روزگار‏‎
.مي‌شود‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ تاثيرگذاري‌‏‎ و‏‎ فرهنگي‌ ، تاثيرپذيري‌‏‎ تعامل‌‏‎
از‏‎ فرهنگي‌ ، ‏‎ تعامل‌‏‎ منظر‏‎ از‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎
براي‌‏‎.‎است‌‏‎ برخوردار‏‎ تاثيرپذيري‌‏‎ و‏‎ تاثيرگذاري‌‏‎ ويژگي‌‏‎
نيروي‌‏‎ از‏‎ نمادي‌‏‎ (شيرسنگي‌‏‎)كهن‌ ، ‏‎ روزگار‏‎ به‌‏‎ نمونه‌ ، ‏‎
آناهيتا‏‎ معابد‏‎ ودر‏‎ بوده‌‏‎ باروري‌‏‎ فرشته‌‏‎ يا‏‎ آناهيتا‏‎
نماد‏‎ اين‌‏‎ بعدها‏‎است‌‏‎ مي‌شده‌‏‎ شيرنگهداري‌‏‎ تنديسهاي‌‏‎
نگهداري‌‏‎ تنديس‌شير‏‎ شهرها‏‎ در‏‎ و‏‎ گرديده‌‏‎ حفظ‏‎ همچنان‌‏‎
دست‌‏‎ زير‏‎ از‏‎ نوروز ، ‏‎ جشن‌‏‎ در‏‎ دختران‌‏‎ و‏‎ زنان‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌شده‌‏‎
رانوازش‌‏‎ شيرسنگي‌‏‎ شكم‌‏‎ و‏‎ پشت‌‏‎ مي‌گذشتندو‏‎ آن‌‏‎ وپاي‌‏‎
و‏‎ نيرومند‏‎ پسران‌‏‎ و‏‎ مي‌طلبيدند‏‎ مراد‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ و‏‎ مي‌كردند‏‎
رسم‌‏‎ اين‌‏‎ جديد‏‎ شهرهاي‌‏‎ در‏‎ سپس‌‏‎.‎مي‌خواستند‏‎ شيراوژن‌‏‎
(جنگي‌‏‎ توپ‌‏‎) به‌‏‎ و‏‎ شد‏‎ برداشته‌‏‎ شيرسنگي‌‏‎ عهد‏‎ از‏‎ نوروزي‌‏‎
قاجار ، ‏‎ عهد‏‎ در‏‎ تهران‌‏‎ (‎مرواريد‏‎ توپ‌‏‎) چنانكه‌‏‎.‎شد‏‎ سپرده‌‏‎
شوي‌‏‎ دختران‌‏‎ نوروز‏‎ هنگام‌‏‎ به‌‏‎ و‏‎ مي‌شده‌‏‎ محسوب‏‎ باروري‌‏‎ نماد‏‎
آيين‌‏‎ بنابراين‌ ، ‏‎.‎مي‌طلبيدند‏‎ حاجت‌‏‎ ازآن‌‏‎ بخت‌‏‎ دم‌‏‎ و‏‎ ناكرده‌‏‎
از‏‎ ايران‌ ، ‏‎ جامعه‌‏‎ در‏‎ قدرت‌‏‎ تحول‌نماد‏‎ تاثير‏‎ تحت‌‏‎ شيرسنگي‌‏‎
گذشت‌‏‎ با‏‎ آيين‌‏‎ اين‌‏‎ شكل‌‏‎ و‏‎ گرفته‌‏‎ قرار‏‎ جنگي‌ ، ‏‎ توپ‌‏‎ به‌‏‎ شير‏‎
.است‌‏‎ شده‌‏‎ دگرگون‌‏‎ زمان‌‏‎
در‏‎ ديني‌‏‎ و‏‎ فلسفي‌‏‎ زيرساختهاي‌‏‎ و‏‎ اساطيري‌‏‎ ساختهاي‌‏‎ ژرف‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎
و‏‎ اساطيري‌‏‎ ژرف‌ساختهاي‌‏‎ داراي‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎
اين‌‏‎ زيرساختهاي‌‏‎.‎مي‌باشد‏‎ ديني‌‏‎ و‏‎ فلسفي‌‏‎ زيرساختهاي‌‏‎
كه‌‏‎ ديني‌‏‎ تفكر‏‎ از‏‎ لايه‌‏‎ چندين‌‏‎ از‏‎ است‌‏‎ متشكل‌‏‎ مجموعه‌‏‎
:از‏‎ عبارتند‏‎ عمدتا‏‎
(…و‏‎ ميترائيسم‌‏‎)‎يكتاپرستي‌‏‎ دوران‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ به‌‏‎ مربوط‏‎ لايه‌‏‎
و‏‎;زرتشت‌‏‎ ظهور‏‎ دوره‌‏‎ و‏‎ مزدايسنان‌‏‎ روزگار‏‎ به‌‏‎ مربوط‏‎ لايه‌‏‎ ‎‏‏،‏‎
به‌‏‎ اعتقاد‏‎ مثال‌ ، ‏‎ براي‌‏‎.‎اسلامي‌‏‎ عصر‏‎ به‌‏‎ مربوط‏‎ لايه‌‏‎ نيز‏‎
سفره‌‏‎ سر‏‎ در‏‎ برآينه‌‏‎ شده‌‏‎ نهاده‌‏‎ مرغ‌‏‎ تخم‌‏‎ كردن‌‏‎ حركت‌‏‎
اسطوره‌هاي‌‏‎ در‏‎ ريشه‌‏‎ نو ، ‏‎ سال‌‏‎ تحويل‌‏‎ لحظه‌‏‎ در‏‎ و‏‎ هفت‌سين‌‏‎
ميترا‏‎ زايش‌‏‎ اسطوره‌‏‎ به‌‏‎ وبازمي‌گردد‏‎ دارد‏‎ ايرانزمين‌‏‎ كهن‌‏‎
بر‏‎ زمين‌‏‎ اسطوره‌جنبش‌‏‎ و‏‎ (‎تخم‌مرغ‌‏‎ درمورد‏‎)‎كيهاني‌‏‎ ازتخم‌‏‎
.است‌‏‎ گرفته‌‏‎ خود‏‎ دوشاخ‌‏‎ بر‏‎ را‏‎ زمين‌‏‎ كه‌‏‎ گاوي‌‏‎ حركت‌‏‎ اثر‏‎
سال‌‏‎ جمعه‌‏‎ آخرين‌‏‎ در‏‎ اموات‌‏‎ بر‏‎ فاتحه‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيين‌‏‎ همچنين‌‏‎
از‏‎ است‌‏‎ متاثر‏‎ نوروز ، ‏‎ ايام‌‏‎ در‏‎ يكديگر‏‎ از‏‎ طلبي‌‏‎ حلاليت‌‏‎ و‏‎
.اسلامي‌‏‎ عصر‏‎ در‏‎ مسلمانان‌‏‎ حسنه‌‏‎ سنت‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ در‏‎ مدني‌‏‎ جامعه‌‏‎ وتمرين‌‏‎ پذيري‌‏‎ نظم‌‏‎
نظم‌پذيري‌ ، ‏‎ نوروزي‌الفباي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎
آرامش‌‏‎ و‏‎ قوام‌‏‎ و‏‎ حريم‌‏‎ و‏‎ شان‌‏‎ حفظ‏‎ ضرورت‌‏‎ جامعه‌گرايي‌ ، ‏‎
القاء‏‎ مردم‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ مفيد‏‎ و‏‎ منطقي‌‏‎ ارتباطات‌‏‎ نيز‏‎ و‏‎ جامعه‌‏‎
نسل‌‏‎ راهنمايي‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ جديد‏‎ نسل‌‏‎ منظر ، ‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ و‏‎ مي‌كند‏‎
.مي‌خواند‏‎ فرا‏‎ تمرين‌‏‎ و‏‎ آموزش‌‏‎ كسب‏‎ به‌‏‎ پيشتر ، ‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ در‏‎ آدمي‌‏‎ مسئوليت‌‏‎ و‏‎ تعهد‏‎ بر‏‎ تاكيد‏‎
جانبه‌‏‎ همه‌‏‎ توسعه‌‏‎ و‏‎ جامعه‌‏‎ اوضاع‌‏‎ و‏‎ شرايط‏‎ قبال‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎
هم‌‏‎.‎است‌‏‎ انساني‌‏‎ مسئوليت‌‏‎ و‏‎ تعهد‏‎ ضرورت‌‏‎ كننده‌‏‎ القا‏‎ آن‌ ، ‏‎
خلال‌‏‎ ودر‏‎ جشن‌نوروز‏‎ برگزاري‌‏‎ هنگام‌‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ روست‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎
معضلات‌ ، ‏‎ و‏‎ مشكلات‌‏‎ به‌‏‎ آن‌ ، ‏‎ متنوع‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ برگزاري‌‏‎
اميال‌‏‎ آرزوهاو‏‎ دل‌آزردگيها ، ‏‎ مصيبتها ، ‏‎ اختلافات‌ ، ‏‎
و‏‎ بيماران‌‏‎ از‏‎ عيادت‌‏‎ چنانكه‌‏‎.‎مي‌شود‏‎ توجه‌‏‎ نيز‏‎ انسانها‏‎
و‏‎ ضعفا‏‎ و‏‎ سالمندان‌‏‎ نوازش‌‏‎ بينوايان‌ ، ‏‎ به‌‏‎ رسيدگي‌‏‎
اختلافات‌‏‎ نيزرفع‌‏‎ و‏‎ مصيبت‌زدگان‌‏‎ و‏‎ داغداران‌‏‎ و‏‎ دلشكستگان‌‏‎
مشترك‌‏‎ مسئوليتهاي‌‏‎ امهات‌‏‎ از‏‎ همواره‌‏‎ كينه‌ها ، ‏‎ زدودن‌‏‎ و‏‎
.است‌‏‎ بوده‌‏‎ نوروز‏‎ ايام‌‏‎ در‏‎ ايراني‌‏‎ جامعه‌‏‎
نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ در‏‎ ظلم‌ستيزي‌‏‎ و‏‎ عدالتخواهي‌‏‎
از‏‎ مايه‌هايي‌‏‎ با‏‎ اساسا‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎ نوروز‏‎
جامعه‌‏‎ درواقع‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ شده‌‏‎ سرشته‌‏‎ ستيزي‌‏‎ ظلم‌‏‎ و‏‎ عدالتخواهي‌‏‎
مي‌رود‏‎ نوروز‏‎ نمادين‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ برگزاري‌‏‎ و‏‎ باتمرين‌‏‎ انساني‌‏‎
به‌‏‎ جهاني‌‏‎ جامعه‌‏‎ مشترك‌‏‎ زندگي‌‏‎ واقعي‌‏‎ درصحنه‌هاي‌‏‎ كه‌‏‎
آيين‌‏‎ در‏‎ نمونه‌ ، ‏‎ براي‌‏‎.‎برسد‏‎ وصفا‏‎ وصلح‌‏‎ آرامش‌‏‎ و‏‎ تعادل‌‏‎
اميروحاكم‌‏‎ نمادين‌‏‎ كسوت‌‏‎ در‏‎ ايراني‌‏‎ جامعه‌‏‎ ‎‏‏،‏‎(‎نوروزي‌‏‎ مير‏‎)‎
مي‌كند ، ‏‎ صادر‏‎ عادلانه‌‏‎ و‏‎ منطقي‌‏‎ دستورات‌‏‎ كه‌‏‎ روزه‌اي‌‏‎ چند‏‎
اين‌‏‎ واز‏‎ مي‌كند‏‎ تمرين‌‏‎ را‏‎ (اجتماعي‌‏‎ عدالت‌‏‎) به‌‏‎ نيل‌‏‎ ضرورت‌‏‎
مي‌ورزد ، ‏‎ تاكيد‏‎(اجتماعي‌‏‎ بي‌عدالتي‌‏‎) وجود‏‎ بر‏‎ گذشته‌‏‎
حاكم‌‏‎ حتي‌‏‎ ميرنوروزي‌ ، ‏‎ روزه‌امارت‌‏‎ چند‏‎ ايام‌‏‎ در‏‎ چنانكه‌‏‎
-ميرنوروزي‌‏‎ عتاب‏‎ و‏‎ جريمه‌‏‎ و‏‎ نيش‌‏‎ از‏‎ ده‌‏‎ ارباب‏‎ يا‏‎ شهر‏‎
در‏‎ رو‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ هم‌‏‎ و‏‎ نمي‌ماند‏‎ دور‏‎ به‌‏‎ -عدالت‌‏‎ نماد‏‎
و‏‎ تشنجات‌‏‎ آيين‌نوروزي‌ ، ‏‎ اجراي‌‏‎ هنگام‌‏‎ به‌‏‎ گاهي‌‏‎ گذشته‌ها‏‎
كردستان‌ ، ‏‎ در‏‎ به‌ويژه‌‏‎ شهرها ، ‏‎ و‏‎ روستاها‏‎ در‏‎ التهاباتي‌‏‎
.مي‌داد‏‎ روي‌‏‎
نوروزي‌‏‎ بخشي‌آيينهاي‌‏‎ اميد‏‎
اجتماعي‌ ، ‏‎ روان‌شناسي‌‏‎ منظر‏‎ از‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎
و‏‎ شادي‌‏‎ و‏‎ شوق‌‏‎ و‏‎ وشور‏‎ افزاست‌‏‎ شادي‌‏‎ و‏‎ نشاطآور‏‎ و‏‎ اميدبخش‌‏‎
انسانها‏‎ و‏‎ مي‌آورد‏‎ پديد‏‎ اجتماعي‌‏‎ مختلف‌‏‎ كانونهاي‌‏‎ در‏‎ شعف‌‏‎
;مي‌سازد‏‎ دور‏‎ تن‌پروري‌‏‎ و‏‎ رخوت‌‏‎ و‏‎ سستي‌‏‎ و‏‎ انزواطلبي‌‏‎ از‏‎ را‏‎
مبشرنزول‌‏‎ و‏‎ كيهاني‌ ، ‏‎ زايش‌‏‎ يادآورنده‌‏‎ به‌‏‎ نوروز‏‎ زيرا‏‎
صلح‌‏‎ و‏‎ ودوستي‌‏‎ بركت‌‏‎ و‏‎ خير‏‎ پيام‌آور‏‎ و‏‎ آسماني‌‏‎ فروهرهاي‌‏‎
.است‌‏‎ جهاني‌‏‎ جامعه‌‏‎ براي‌‏‎
پايان بخش اول‏‎
دارد‏‎ ادامه‌‏‎

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سه × چهار =