نوروز و گفتگوی فرهنگها / بخش دوم

دکتر سوران کردستاني محقق و نويسنده کرد

منتشر شده در روزنامه همشهری

شماره‌ 2679‏‎ ‎‏‏،‏‎ 17 Mar 2002 اسفند 1380 ، ‏‎ يكشنبه‌ 26‏‎


نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ در‏‎ خداگرايي‌‏‎ و‏‎ طلبي‌‏‎ حق‌‏‎
منادي‌‏‎ مذهبي‌ ، ‏‎ و‏‎ ديني‌‏‎ ديدگاه‌‏‎ از‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎
و‏‎ است‌‏‎ انسان‌‏‎ نوع‌‏‎ خداجويي‌‏‎ و‏‎ حق‌طلبي‌‏‎ هدفداري‌ ، ‏‎ آرمانگرايي‌ ، ‏‎
تفسير‏‎ و‏‎ تبيين‌‏‎ متعالي‌‏‎ فلسفه‌اي‌‏‎ با‏‎ را‏‎ آدمي‌‏‎ زندگاني‌‏‎
مادي‌‏‎ جهان‌‏‎ اين‌‏‎ ازشكل‌گيري‌‏‎ هدف‌‏‎ فلسفه‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ برپايه‌‏‎.‎مي‌كند‏‎
است‌ ، ‏‎ لذتها‏‎ به‌‏‎ يافتن‌‏‎ دست‌‏‎ براي‌‏‎ نه‌‏‎ اساسا‏‎ انسان‌ ، ‏‎ براي‌‏‎
و‏‎ ناراستي‌‏‎ و‏‎ تاريكي‌‏‎ و‏‎ بدي‌‏‎ با‏‎ مبارزه‌‏‎ جهت‌‏‎ در‏‎ اقدامي‌‏‎ بلكه‌‏‎
.مي‌باشد‏‎ اهريمني‌‏‎ آثار‏‎ ديگر‏‎
آيينهاي‌‏‎ در‏‎ تلاش‌‏‎ و‏‎ سعي‌‏‎ و‏‎ كوشش‌‏‎ و‏‎ كار‏‎ ضرورت‌‏‎ بر‏‎ تاكيد‏‎
نوروزي‌‏‎
لزوم‌‏‎ بر‏‎ اصولا‏‎ اقتصادي‌ ، ‏‎ لحاظ‏‎ از‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎ نوروز‏‎
.دارد‏‎ خاص‌‏‎ تاكيد‏‎ معيشتي‌‏‎ فعاليت‌‏‎ و‏‎ اجتماعي‌‏‎ تحرك‌‏‎ و‏‎ كوشش‌‏‎
و‏‎ سنجد‏‎ و‏‎ سير‏‎ همچون‌‏‎ نمادهايي‌‏‎ سمنوپزان‌ ، ‏‎ سبزه‌ ، ‏‎ رويانيدن‌‏‎
برسر‏‎ گوناگون‌‏‎ حبوبات‌‏‎ نيز‏‎ و‏‎ سين‌‏‎ هفت‌‏‎ سفره‌‏‎ برسر‏‎ سماق‌‏‎ و‏‎ سيب‏‎
جهت‌‏‎ كشاورزي‌‏‎ فعاليت‌‏‎ ضرورت‌‏‎ بر‏‎ همه‌‏‎ و‏‎ همه‌‏‎ نوروزي‌‏‎ خوان‌‏‎
حضور‏‎ همچنين‌‏‎.‎دارد‏‎ دلالت‌‏‎ انسانها‏‎ زندگي‌‏‎ مايحتاج‌‏‎ تامين‌‏‎
طلب‏‎ از‏‎ است‌‏‎ ديگري‌‏‎ نماد‏‎ هفت‌سين‌ ، ‏‎ سفره‌‏‎ بر‏‎ زر‏‎ يا‏‎ سكه‌‏‎
در‏‎ -‎كشاورزي‌‏‎ اقتصاد‏‎ -اقتصادي‌‏‎ رونق‌‏‎ و‏‎ روزي‌‏‎ و‏‎ رزق‌‏‎ فراواني‌‏‎
.ايراني‌‏‎ جامعه‌‏‎
دوم‌‏‎ فصل‌‏‎
فرهنگهاي‌‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎ نوروز‏‎
گوناگون‌‏‎
فصول‌‏‎ داراي‌‏‎ يا‏‎ و‏‎ مشابه‌‏‎ يا‏‎ مشترك‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ از‏‎ مجموعه‌اي‌‏‎
ميان‌‏‎ در‏‎ روزگاران‌‏‎ ديرينه‌‏‎ از‏‎ نوروز ، ‏‎ عنوان‌‏‎ تحت‌‏‎ مشترك‌ ، ‏‎
و‏‎ دور‏‎ سرزمينهاي‌‏‎ و‏‎ همسايگان‌‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎ فلات‌‏‎ ساكن‌‏‎ اقوام‌‏‎
البته‌‏‎ ارتباط ، ‏‎ اين‌‏‎ در‏‎.است‌‏‎ بوده‌‏‎ رايج‌‏‎ سرزمين‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ نزديك‌‏‎
به‌‏‎ تنها‏‎ نوروز‏‎ كه‌‏‎ گرفت‌‏‎ نتيجه‌‏‎ نمي‌توان‌‏‎ يقين‌‏‎ و‏‎ حتم‌‏‎ طور‏‎ به‌‏‎
و‏‎ فرهنگ‌‏‎ بررسي‌‏‎ با‏‎ اما‏‎ ;است‌‏‎ داشته‌‏‎ اختصاص‌‏‎ ايراني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎
و‏‎ مصر‏‎ بين‌النهرين‌ ، ‏‎ نزديك‌ ، ‏‎ خاور‏‎ دور ، ‏‎ خاور‏‎ اقوام‌‏‎ تمدن‌‏‎
و‏‎ نوروز‏‎ زمينه‌‏‎ در‏‎ تشابه‌‏‎ از‏‎ وجوهي‌‏‎ به‌‏‎ مي‌توان‌‏‎ جاها‏‎ ديگر‏‎
كه‌‏‎ گفت‌‏‎ مي‌توان‌‏‎ حال‌ ، ‏‎ هر‏‎ در‏‎نمود‏‎ اشاره‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎
روندي‌‏‎ در‏‎ و‏‎ مي‌شناخته‌اند‏‎ را‏‎ نوروز‏‎ ديرباز‏‎ از‏‎ ايرانيان‌‏‎
پيامي‌‏‎ چونان‌‏‎ و‏‎ بخشيده‌اند‏‎ تكامل‌‏‎ و‏‎ تحول‌‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ آهنگ‌‏‎ دراز‏‎
.كوشيده‌اند‏‎ آن‌‏‎ گسترش‌‏‎ انسانها ، در‏‎ همه‌‏‎ براي‌‏‎ جهاني‌‏‎
دربابل‌‏‎ نوروز‏‎
جشني‌‏‎ بين‌النهرين‌ ، ‏‎ ساكن‌‏‎ بابليهاي‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎ جشن‌‏‎ نظير‏‎
ميلاد ، ‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ سال‌‏‎ از 234‏‎ كه‌‏‎ (‎زاگموگ‌‏‎) به‌‏‎ موسوم‌‏‎ است‌‏‎ بوده‌‏‎
برگزار‏‎ -‎نيسان‌‏‎ ماه‌‏‎ اول‌‏‎ روز‏‎ يازده‌‏‎ -ربيعي‌‏‎ اعتدال‌‏‎ حوالي‌‏‎ در‏‎
بزرگ‌‏‎ بت‌‏‎ ‎‏‏،‏‎(مردوك‌‏‎) احترام‌‏‎ و‏‎ ياد‏‎ به‌‏‎ جشن‌‏‎ اين‌‏‎.است‌‏‎ مي‌شده‌‏‎
برپا‏‎ بابل‌ ، ‏‎ شهر‏‎ در‏‎ واقع‌‏‎ (ازاگيلا‏‎) معبد‏‎ در‏‎ بابليان‌ ، ‏‎
جشن‌‏‎ روز‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ بودند‏‎ باور‏‎ براين‌‏‎ بابليان‌‏‎.است‌‏‎ مي‌شده‌‏‎
تا‏‎ مي‌آيند‏‎ گردهم‌‏‎ بزرگ‌ ، ‏‎ مردوك‌‏‎ رياست‌‏‎ به‌‏‎ زاگموگ‌ ، خدايان‌‏‎
.زنند‏‎ رقم‌‏‎ را‏‎ آتي‌‏‎ سال‌‏‎ سرنوشت‌‏‎
ايزدي‌‏‎ كردان‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎
از‏‎ بخشهايي‌‏‎ و‏‎ تركيه‌‏‎ كردستان‌‏‎ در‏‎ ساكن‌‏‎ -‎ايزدي‌‏‎ -‎يزيدي‌‏‎ كردان‌‏‎
.مي‌كنند‏‎ برپا‏‎ “سرسال‌‏‎ جشن‌‏‎” نام‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ نوروز‏‎ جشن‌‏‎ ارمنستان‌ ، ‏‎
اقتدار‏‎ برسرير‏‎ خداوند‏‎ روز‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ دارند‏‎ عقيده‌‏‎ آنان‌‏‎
به‌‏‎ را‏‎ مذهبي‌‏‎ رهبران‌‏‎ و‏‎ عشاير‏‎ و‏‎ قبايل‌‏‎ سران‌‏‎ و‏‎ مي‌زند‏‎ تكيه‌‏‎
و‏‎ مي‌بخشد‏‎ مردم‌‏‎ به‌‏‎ زمين‌‏‎ و‏‎ آب‏‎ و‏‎ مي‌خواند‏‎ فرا‏‎ خويش‌‏‎ درگاه‌‏‎
.مي‌كند‏‎ تعيين‌‏‎ را‏‎ آينده‌‏‎ سال‌‏‎ سرنوشت‌‏‎
فنيقيان‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎
مراسمي‌‏‎ نوروز‏‎ ايام‌‏‎ در‏‎ مديترانه‌‏‎ درياي‌‏‎ حوزه‌‏‎ فنيقيان‌‏‎
كه‌‏‎ داشتند‏‎ اعتقاد‏‎ آنان‌‏‎.‎(‎آدونيس‌‏‎)‎ نام‌‏‎ تحت‌‏‎ داشته‌اند‏‎
زيبايي‌‏‎ الهه‌‏‎ آفروديت‌‏‎ كه‌‏‎ زيبابوده‌‏‎ و‏‎ رعنا‏‎ جواني‌‏‎ آدونيس‌‏‎
آدونيس‌‏‎ اعتقادات‌ ، ‏‎ همين‌‏‎ برپايه‌‏‎.‎است‌‏‎ مي‌ورزيده‌‏‎ عشق‌‏‎ او‏‎ به‌‏‎
مرگ‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ آمده‌‏‎ دنيا‏‎ به‌‏‎ درختي‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ بوده‌‏‎ نباتي‌‏‎ روح‌‏‎ يك‌‏‎
هنگام‌‏‎ به‌‏‎ وي‌‏‎ بازگشت‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ طبيعت‌‏‎ خواب‏‎ و‏‎ زمستان‌‏‎ موجد‏‎ او‏‎
همين‌‏‎ به‌‏‎ فنيقي‌ها‏‎ لذا‏‎.‎مي‌گردد‏‎ زمين‌‏‎ احياي‌‏‎ موجب‏‎ بهار‏‎
.مي‌رويانيدند‏‎ سبزه‌‏‎ و‏‎ مي‌گرفتند‏‎ جشن‌‏‎ را‏‎ بهار‏‎ مناسبت‌‏‎
اعقاب‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ قبرس‌‏‎ مسيحيان‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ نيز‏‎ هم‌اكنون‌‏‎ چنانكه‌‏‎
در‏‎ نوروز‏‎ ايام‌‏‎ در‏‎ اينان‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ رايج‌‏‎ آيين‌‏‎ اين‌‏‎ آنهايند ، ‏‎
آب‏‎ آنها‏‎ به‌‏‎ دوشيزگان‌‏‎ و‏‎ مي‌كارند‏‎ سبزه‌‏‎ و‏‎ گل‌‏‎ گلدانهايي‌‏‎
(آدونيس‌‏‎ باغهاي‌‏‎)‎ را‏‎ گلها‏‎ و‏‎ سبزه‌ها‏‎ اين‌‏‎ و‏‎ مي‌دهند‏‎
چند‏‎ شده‌ ، ‏‎ ياد‏‎ مراسم‌‏‎ انجام‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ قبرس‌‏‎ مسيحيان‌‏‎.‎مي‌نامند‏‎
به‌‏‎ را‏‎ گلها‏‎ و‏‎ سبزه‌ها‏‎ سپس‌‏‎ و‏‎ مي‌نشينند‏‎ عزاداري‌‏‎ به‌‏‎ روز‏‎
نظر‏‎ اظهار‏‎ به‌‏‎ بنا‏‎.‎مي‌سپارند‏‎ روان‌‏‎ آبهاي‌‏‎ و‏‎ چشمه‌ها‏‎
رشد‏‎ و‏‎ زمين‌‏‎ باروري‌‏‎ تحريك‌‏‎ نماد‏‎ آيينها‏‎ اين‌‏‎ مردم‌شناسان‌ ، ‏‎
.است‌‏‎ بوده‌‏‎ گياهان‌‏‎
باستان‌‏‎ يونان‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎
در‏‎ ‎‏‏،‏‎(آتيس‌‏‎) به‌‏‎ موسوم‌‏‎ اسطوره‌اي‌‏‎ به‌‏‎ بنا‏‎ باستان‌ ، ‏‎ يونان‌‏‎ در‏‎
را‏‎ صنوبري‌‏‎ درخت‌‏‎ مردم‌‏‎ مراسمي‌‏‎ طي‌‏‎ روز ، ‏‎ مدت‌ 5‏‎ به‌‏‎ بهار‏‎ آغاز‏‎
شيون‌‏‎ آتيس‌‏‎ براي‌‏‎ و‏‎ بردند‏‎ مي‌‏‎ معابر‏‎ به‌‏‎ و‏‎ مي‌پوشانيدند‏‎ كفن‌‏‎
به‌‏‎ سرانجام‌‏‎ خاص‌ ، ‏‎ رقصهايي‌‏‎ اجراي‌‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ و‏‎ مي‌كردند‏‎ زاري‌‏‎ و‏‎
تلقي‌‏‎ آتيس‌‏‎ رستاخيز‏‎ را‏‎ شادماني‌‏‎ اين‌‏‎.‎مي‌پرداختند‏‎ شادي‌‏‎
به‌‏‎ موسوم‌‏‎ مي‌ساختند‏‎ برپا‏‎ جشني‌‏‎ مناسبت‌‏‎ بدين‌‏‎ و‏‎ مي‌نمودند‏‎
ربيعي‌‏‎ اعتدال‌‏‎ با‏‎ همزمان‌‏‎ مارس‌‏‎ ماه‌‏‎ در 25‏‎ كه‌‏‎ (هيلاريا‏‎ جشن‌‏‎)
.مي‌شد‏‎ برگزار‏‎
يونان‌‏‎ و‏‎ صغير‏‎ آسياي‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎
آغاز‏‎ و‏‎ ربيعي‌‏‎ اعتدال‌‏‎ با‏‎ همزمان‌‏‎ يونان‌ ، ‏‎ و‏‎ صغير‏‎ آسياي‌‏‎ در‏‎
نوروز‏‎ با‏‎ آن‌‏‎ شباهت‌‏‎ و‏‎ قرابت‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌شده‌‏‎ برپا‏‎ جشنهايي‌‏‎ بهار ، ‏‎
براي‌‏‎.‎است‌‏‎ تامل‌‏‎ قابل‌‏‎ بسيار‏‎ ايران‌ ، ‏‎ در‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎
صغير ، ‏‎ آسياي‌‏‎ شمال‌‏‎ در‏‎ (فريژي‌‏‎) و‏‎ (‎ليدي‌‏‎)‎ منطقه‌‏‎ در‏‎ نمونه‌ ، ‏‎
سي‌بل‌‏‎ براي‌‏‎ مردم‌‏‎ حمل‌ ، ‏‎ برج‌‏‎ به‌‏‎ خورشيد‏‎ رسيدن‌‏‎ هنگام‌‏‎ به‌‏‎
آتيس‌ ، ‏‎ الهه‌‏‎ براي‌‏‎ نيز‏‎ و‏‎ خدايان‌‏‎ مادر‏‎ و‏‎ باروري‌‏‎ الهه‌‏‎SYBEL
.مي‌نمودند‏‎ برگزار‏‎ جشني‌‏‎
سغديان‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎
سال‌ ، ‏‎ دوازدهم‌‏‎ ماه‌‏‎ در‏‎ سغديان‌‏‎ بيروني‌ ، ‏‎ ابوريحان‌‏‎ روايت‌‏‎ به‌‏‎
بر‏‎ آنان‌ ، ‏‎ ارواح‌‏‎ شادي‌‏‎ براي‌‏‎ و‏‎ مي‌گريستند‏‎ خود‏‎ اموات‌‏‎ بر‏‎
فرا‏‎ با‏‎ سپس‌‏‎.مي‌گذاشتند‏‎ آشاميدني‌‏‎ و‏‎ خوردني‌‏‎ مقابرشان‌‏‎
.مي‌پرداختند‏‎ شادي‌‏‎ به‌‏‎ نوروز‏‎ رسيدن‌‏‎
مندائيان‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎
ايرانيان‌‏‎ همچون‌‏‎ عراق‌ ، ‏‎ ساكن‌‏‎ زبان‌‏‎ سامي‌‏‎ جماعت‌‏‎ مندائيان‌ ، ‏‎
شيريني‌‏‎ نو ، ‏‎ سال‌‏‎ اول‌‏‎ شب‏‎ در‏‎ و‏‎ مي‌گيرند‏‎ جشن‌‏‎ را‏‎ نوروز‏‎
.مي‌پزند‏‎ (‎كليچه‌‏‎)‎ به‌‏‎ موسوم‌‏‎ ويژه‌اي‌‏‎
جزيرالعرب‏‎ در‏‎ نوروز‏‎
مهرگان‌‏‎ و‏‎ نوروز‏‎ جشن‌‏‎ دو‏‎ جزيرالعرب‏‎ در‏‎ اسلام‌ ، ‏‎ ظهور‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎
سنن‌‏‎ با‏‎ مطابق‌‏‎ حيره‌‏‎ پادشاهان‌‏‎ چنانكه‌‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎ متداول‌‏‎
حاشيه‌‏‎ در‏‎ نيز‏‎.‎مي‌گرفتند‏‎ جشن‌‏‎ را‏‎ نوروز‏‎ ساساني‌ ، ‏‎ شهرياران‌‏‎
از‏‎ و‏‎ ايراني‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ زرتشتي‌ ، ‏‎ دين‌‏‎ رواج‌‏‎ براثر‏‎ فارس‌ ، ‏‎ خليج‌‏‎
.است‌‏‎ بوده‌‏‎ رايج‌‏‎ نوروز‏‎ جمله‌‏‎
مركزي‌‏‎ درآسياي‌‏‎ نوروز‏‎
آسياي‌‏‎ شهرهاي‌‏‎ ديگر‏‎ و‏‎ بخارا‏‎ و‏‎ سمرقند‏‎ در‏‎ معاصر ، ‏‎ روزگار‏‎ به‌‏‎
و‏‎ ارمني‌‏‎ مسيحيان‌‏‎ مسلمانان‌ ، ‏‎ و‏‎ زرتشتيان‌‏‎ بر‏‎ علاوه‌‏‎ مركزي‌ ، ‏‎
و‏‎ شوق‌‏‎ و‏‎ شور‏‎ با‏‎ را‏‎ نوروز‏‎ آيينهاي‌‏‎ فارسي‌‏‎ يهوديان‌‏‎ نيز‏‎
در‏‎ ويژه‌‏‎ به‌‏‎ آيينها‏‎ اين‌‏‎.‎مي‌كنند‏‎ برگزار‏‎ فراواني‌‏‎ اشتياق‌‏‎
.است‌‏‎ برخوردار‏‎ خاصي‌‏‎ احترام‌‏‎ از‏‎ بخارا ، ‏‎ و‏‎ تاجيكستان‌‏‎
گستره‌اي‌‏‎ در‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎ نوروز‏‎ خلاصه‌ ، ‏‎ طور‏‎ به‌‏‎
بصره‌ ، ‏‎ مدائن‌ ، ‏‎ حجاز ، ‏‎ و‏‎ نجد‏‎ تا‏‎ گرفته‌‏‎ زمين‌‏‎ ايران‌‏‎ از‏‎ پهناور ، ‏‎
كشمير‏‎ و‏‎ پاكستان‌‏‎ و‏‎ هند‏‎ آفريقا ، ‏‎ سواحل‌‏‎ مصر ، ‏‎ عراق‌ ، ‏‎ سوريه‌ ، ‏‎
جزيره‌‏‎ شبه‌‏‎ و‏‎ ولگا‏‎ حاشيه‌‏‎ و‏‎ دانوب‏‎ سواحل‌‏‎ افغانستان‌ ، ‏‎ و‏‎
يافته‌‏‎ انتشار‏‎ ايران‌‏‎ نزديك‌‏‎ و‏‎ دور‏‎ نقاط‏‎ ديگر‏‎ نيز‏‎ و‏‎ بالكان‌‏‎
در‏‎ ايراني‌‏‎ هنر‏‎ و‏‎ فرهنگ‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ جهاني‌‏‎ پيام‌‏‎ راه‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ و‏‎
.است‌‏‎ گرديده‌‏‎ طنين‌انداز‏‎ جهانيان‌‏‎ جان‌‏‎ گوش‌‏‎
سوم‌‏‎ فصل‌‏‎
شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ و‏‎ فرهنگها‏‎ گوي‌‏‎ و‏‎ گفت‌‏‎
عرصه‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ خاستگاه‌‏‎ هماره‌‏‎ ايران‌‏‎ زمين‌ ، ‏‎ مشرق‌‏‎ گستره‌‏‎ در‏‎
ثبت‌‏‎ عالم‌‏‎ جريده‌‏‎ بر‏‎ مدعي‌‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ بوده‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ تبادلات‌‏‎
ايران‌‏‎”:‎است‌‏‎ معتقد‏‎ زمينه‌‏‎ همين‌‏‎ در‏‎ كربن‌‏‎ هانري‌‏‎ چنانكه‌‏‎است‌‏‎
جهان‌‏‎ جسم‌‏‎ و‏‎ روح‌‏‎ اتصال‌‏‎ مركز‏‎ و‏‎ غرب‏‎ و‏‎ شرق‌‏‎ واسط‏‎ حلقه‌‏‎ هميشه‌‏‎
مهد‏‎ ايران‌زمين‌‏‎ گذشته‌‏‎ ادوار‏‎ در‏‎ آنكه‌ ، ‏‎ مانند‏‎.‎”است‌‏‎ بوده‌‏‎
اروپا‏‎ و‏‎ يونان‌‏‎ در‏‎ (‎هلنيسم‌‏‎)‎ صورت‌‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ بوده‌‏‎ مهرپرستي‌‏‎
ايران‌ ، ‏‎ فلات‌‏‎ مذهبي‌‏‎ باورهاي‌‏‎ همچنين‌ ، ‏‎.‎است‌‏‎ كرده‌‏‎ پيدا‏‎ اشاعه‌‏‎
و‏‎ دور‏‎ سرزمينهاي‌‏‎ به‌‏‎ وي‌ ، ‏‎ ظهور‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ چه‌‏‎ و‏‎ زرتشت‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ چه‌‏‎
از‏‎ نيز‏‎ مزدك‌‏‎ و‏‎ ماني‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ ;يافته‌‏‎ انتشار‏‎ ايران‌‏‎ نزديك‌‏‎
از‏‎ پس‌‏‎است‌‏‎ كرده‌‏‎ پيدا‏‎ گسترش‌‏‎ جهان‌‏‎ نقاط‏‎ ساير‏‎ به‌‏‎ ايران‌‏‎
از‏‎ عرفاني‌‏‎ نحله‌هاي‌‏‎ و‏‎ فلسفي‌‏‎ مكاتب‏‎ اغلب‏‎ نيز ، ‏‎ اسلام‌‏‎ ظهور‏‎
اقبال‌‏‎ و‏‎ پذيرش‌‏‎ مورد‏‎ تدريج‌‏‎ به‌‏‎ و‏‎ برآورده‌‏‎ سر‏‎ ايرانيان‌‏‎ ميان‌‏‎
بنابراين‌‏‎.‎است‌‏‎ گرفته‌‏‎ قرار‏‎ جهان‌‏‎ ملتهاي‌‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎ ديگر‏‎
هماره‌‏‎ ايران‌‏‎ تاريخ‌ ، ‏‎ طول‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ رسيد‏‎ نتيجه‌‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎ مي‌توان‌‏‎
و‏‎ مذهبي‌‏‎ فلسفي‌ ، ‏‎ بزرگ‌‏‎ نهضتهاي‌‏‎ مراكز‏‎ مهمترين‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎
ايراني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ ديگر ، ‏‎ عبارت‌‏‎ به‌‏‎.است‌‏‎ بوده‌‏‎ جهان‌‏‎ در‏‎ عرفاني‌‏‎
در‏‎ و‏‎ داشته‌‏‎ شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ و‏‎ يافتن‌‏‎ گسترش‌‏‎ به‌‏‎ تمايل‌‏‎ هميشه‌‏‎
براي‌‏‎ دنيا ، ‏‎ ملل‌‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎ بين‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ تعاملات‌‏‎ و‏‎ تبادلات‌‏‎
تجربه‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ عرضه‌‏‎ راستاي‌‏‎ در‏‎ و‏‎ داشته‌‏‎ آمادگي‌‏‎ گفت‌وگو‏‎
.است‌‏‎ بوده‌‏‎ فعال‌‏‎ و‏‎ پيشقدم‌‏‎
فرهنگهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎ بشري‌ ، ‏‎ حيات‌‏‎ طول‌‏‎ در‏‎ تحليلي‌ ، ‏‎ منظري‌‏‎ از‏‎
و‏‎ يابنده‌‏‎ تكامل‌‏‎ آگاهانه‌ ، ‏‎ روند‏‎ يك‌‏‎ طي‌‏‎ جهان‌‏‎ ملل‌‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎
اين‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ آورده‌‏‎ پديد‏‎ را‏‎ گوناگوني‌‏‎ تمدنهاي‌‏‎ همگرايانه‌ ، ‏‎
را‏‎ واحدي‌‏‎ انساني‌‏‎ تمدن‌‏‎ بشري‌ ، ‏‎ حيات‌‏‎ عرض‌‏‎ در‏‎ هم‌اكنون‌‏‎ تمدنها‏‎
نويني‌‏‎ پديده‌‏‎ شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ روند‏‎ بيان‌ ، ‏‎ ديگر‏‎ به‌‏‎.داده‌اند‏‎ شكل‌‏‎
انساني‌ ، ‏‎ ارتباطات‌‏‎ يافتن‌‏‎ سرعت‌‏‎ علت‌‏‎ به‌‏‎ ما ، ‏‎ روزگار‏‎ به‌‏‎ و‏‎ نيست‌‏‎
ديگر ، ‏‎ سوي‌‏‎ از‏‎.‎است‌‏‎ يافته‌‏‎ بيشتري‌‏‎ شتاب‏‎ روند‏‎ اين‌‏‎ تنها‏‎
تنوع‌‏‎ و‏‎ تكثر‏‎ انساني‌ ، ‏‎ واحد‏‎ تمدن‌‏‎ يك‌‏‎ به‌‏‎ بشر‏‎ دستيازي‌‏‎ عليرغم‌‏‎
شتاب‏‎ با‏‎ كه‌‏‎ گفت‌‏‎ مي‌توان‌‏‎ حتي‌‏‎ پابرجاست‌ ، ‏‎ همچنان‌‏‎ فرهنگها‏‎
سهولت‌‏‎ و‏‎ يافتن‌‏‎ ضرورت‌‏‎ بشري‌ ، ‏‎ جوامع‌‏‎ ميان‌‏‎ ارتباطات‌‏‎ گرفتن‌‏‎
حقوق‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ به‌‏‎ فرهنگها‏‎ بقاي‌‏‎ و‏‎ تنوع‌‏‎ و‏‎ هويتها‏‎ كردن‌‏‎ پيدا‏‎
يك‌‏‎ در‏‎ بنابراين‌‏‎.‎است‌‏‎ گرديده‌‏‎ مبدل‌‏‎ انساني‌‏‎ جوامع‌‏‎ اساسي‌‏‎
و‏‎ (‎ /Globalizationگلوباليزيشن‌‏‎)‎ شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ نهايي‌ ، ‏‎ تحليل‌‏‎
نيز‏‎ هم‌اكنون‌‏‎ و‏‎ داشته‌‏‎ وجود‏‎ همواره‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ اصالت‌‏‎ به‌‏‎ رجعت‌‏‎
بودن‌‏‎ فعال‌‏‎ است‌؟‏‎ ممكن‌‏‎ چگونه‌‏‎ امر‏‎ اين‌‏‎ اما‏‎.‎است‌‏‎ جريان‌‏‎ در‏‎
واحد ، ‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ متخالف‌ ، ‏‎ و‏‎ متناقض‌‏‎ ظاهر‏‎ به‌‏‎ پديده‌‏‎ دو‏‎ اين‌‏‎
است‌؟‏‎ امكان‌پذير‏‎ چگونه‌‏‎
به‌‏‎ بازگشت‌‏‎)‎ و‏‎ (‎شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎) پديده‌‏‎ دو‏‎ كه‌‏‎ مي‌رسد‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎
به‌‏‎ رجعت‌‏‎.‎يكديگرند‏‎ مكمل‌‏‎ امر‏‎ دو‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎ (‎فرهنگي‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎
بقاي‌‏‎ و‏‎ فرهنگي‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ حفظ‏‎ مفهوم‌‏‎ به‌‏‎ فرهنگها ، ‏‎ اصالت‌‏‎
كه‌‏‎ است‌‏‎ هويت‌بخش‌‏‎ ديرپاي‌‏‎ سنن‌‏‎ احياي‌‏‎ و‏‎ فرهنگها‏‎ تكثر‏‎ و‏‎ تنوع‌‏‎
هويتهاي‌‏‎ سرمنشا‏‎ و‏‎ شروع‌‏‎ نقطه‌‏‎ و‏‎ فرهنگي‌‏‎ ريشه‌‏‎ حفظ‏‎ آن‌‏‎ نتيجه‌‏‎
اين‌‏‎ احراز‏‎ تداوم‌‏‎ شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ اما‏‎ ;است‌‏‎ بشري‌‏‎ يابنده‌‏‎ رشد‏‎
هويت‌‏‎ به‌‏‎ نيل‌‏‎ آن‌‏‎ نتيجه‌‏‎ و‏‎ مي‌باشد‏‎ يابنده‌‏‎ تكامل‌‏‎ هويتهاي‌‏‎
يك‌‏‎ مقايسه‌‏‎ و‏‎ تشبيه‌‏‎ مقام‌‏‎ در‏‎ اخري‌ ، ‏‎ عبارت‌‏‎ به‌‏‎.‎است‌‏‎ انساني‌‏‎
بار‏‎ به‌‏‎ و‏‎ زايايي‌‏‎ جهت‌‏‎ ريشه‌ها‏‎ حفظ‏‎ بارور ، ‏‎ درختي‌‏‎ با‏‎ جامعه‌‏‎
مقايسه‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ ضروري‌‏‎ كاملا‏‎ شاخه‌ها‏‎ و‏‎ گلها‏‎ نشستن‌‏‎
و‏‎ برگ‌‏‎ و‏‎ ريشه‌‏‎ مجموعه‌‏‎ حفظ‏‎ درخت‌ ، ‏‎ حيات‌‏‎ پايداري‌و‏‎ شرايط‏‎
و‏‎ (‎فرهنگها‏‎ شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎)‎ -اولا‏‎ لذا‏‎.است‌‏‎ گل‌‏‎ و‏‎ ساقه‌‏‎
دو‏‎ واقع‌‏‎ در‏‎ (تمدني‌‏‎ و‏‎ ملي‌‏‎ و‏‎ قومي‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ به‌‏‎ بازگشت‌‏‎)
جامعه‌‏‎ از‏‎ سطحي‌‏‎ در‏‎ يك‌‏‎ هر‏‎ و‏‎ يكديگرند‏‎ ملزوم‌‏‎ و‏‎ لازم‌‏‎ فرآيند‏‎
دو‏‎ اين‌‏‎ -‎ثاني‌‏‎ در‏‎ و‏‎ است‌‏‎ جريان‌‏‎ در‏‎ همزمان‌‏‎ طور‏‎ به‌‏‎ و‏‎ انساني‌‏‎
جامعه‌‏‎ سطح‌‏‎ در‏‎ كنون‌ ، ‏‎ به‌‏‎ تا‏‎ تاريخ‌‏‎ آغاز‏‎ از‏‎ همواره‌‏‎ فرآيند‏‎
نظر‏‎ به‌‏‎ تازه‌اي‌‏‎ مقوله‌‏‎ لذا‏‎ و‏‎ است‌‏‎ بوده‌‏‎ جريان‌‏‎ در‏‎ جهاني‌‏‎
بيشتري‌‏‎ سرعت‌‏‎ با‏‎ و‏‎ يافته‌‏‎ تشديد‏‎ ما‏‎ عصر‏‎ در‏‎ منتها ، ‏‎.‎نمي‌رسد‏‎
.است‌‏‎ كار‏‎ در‏‎
شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ و‏‎ فرهنگها‏‎ گفت‌وگوي‌‏‎ نوروز ، ‏‎
اقوام‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ مجموعه‌‏‎ گذشت‌ ، ‏‎ پيشين‌‏‎ فصول‌‏‎ در‏‎ همچنانكه‌‏‎
جهان‌ ، ‏‎ ملل‌‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎ بين‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ تبادلات‌‏‎ سطح‌‏‎ در‏‎ ايراني‌ ، ‏‎
احساسي‌‏‎ و‏‎ عرضه‌‏‎ براي‌‏‎ انديشه‌اي‌‏‎ و‏‎ گفتن‌‏‎ براي‌‏‎ سخني‌‏‎ همواره‌‏‎
سرچشمه‌‏‎ از‏‎ ايرانيان‌‏‎.‎است‌‏‎ داشته‌‏‎ سراغ‌‏‎ خود‏‎ در‏‎ ابراز‏‎ براي‌‏‎
متكامل‌‏‎ هويتهاي‌‏‎ احراز‏‎ سوي‌‏‎ به‌‏‎ قومي‌ ، ‏‎ و‏‎ فردي‌‏‎ مذهبي‌ ، ‏‎ هويت‌‏‎
جهت‌‏‎ زمينه‌سازي‌‏‎ در‏‎ هماره‌‏‎ و‏‎ برداشته‌‏‎ گام‌‏‎ تمدني‌‏‎ و‏‎ ملي‌‏‎
اين‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎.‎بوده‌اند‏‎ پيشتاز‏‎ انساني‌‏‎ و‏‎ جهاني‌‏‎ هويت‌‏‎ احراز‏‎
احساسهاي‌‏‎ و‏‎ والا‏‎ انديشه‌هاي‌‏‎ و‏‎ دل‌انگيز‏‎ و‏‎ زيبا‏‎ سخنهاي‌‏‎
و‏‎ سده‌ها‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ نوروزي‌‏‎ آيينهاي‌‏‎ و‏‎ نوروز‏‎ لطيف‌ ، ‏‎
تمريني‌‏‎ به‌‏‎ زمين‌‏‎ مشرق‌‏‎ ملل‌‏‎ و‏‎ اقوام‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ هزاره‌هاست‌‏‎
مورد‏‎ پيوسته‌‏‎ و‏‎ گشته‌‏‎ مبدل‌‏‎ انساني‌‏‎ هويت‌‏‎ شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ براي‌‏‎
زيرمجموعه‌هاي‌‏‎ همه‌‏‎ البته‌‏‎.است‌‏‎ گرديده‌‏‎ واقع‌‏‎ جهانيان‌‏‎ توجه‌‏‎
.داشته‌اند‏‎ كمابيش‌‏‎ را‏‎ تاثير‏‎ و‏‎ ويژگي‌‏‎ همين‌‏‎ ايراني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎
عرصه‌هاي‌‏‎ همه‌‏‎ مشترك‌‏‎ فصل‌‏‎ هويت‌پروري‌ ، ‏‎ مشخصه‌‏‎ واقع‌ ، ‏‎ در‏‎
آيينهاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎ و‏‎ نوروز‏‎ اما‏‎ ;مي‌باشد‏‎ مذهبي‌‏‎ و‏‎ فرهنگي‌‏‎
يكجا‏‎ را‏‎ شده‌‏‎ ياد‏‎ زمينه‌هاي‌‏‎ همه‌‏‎ تنهايي‌ ، ‏‎ به‌‏‎ خود‏‎ نوروزي‌ ، ‏‎
اين‌‏‎ از‏‎ و‏‎ بردارد‏‎ در‏‎ نمادين‌‏‎ و‏‎ مينياتوري‌‏‎ اندازه‌هاي‌‏‎ در‏‎
فرهنگ‌‏‎ و‏‎ انديشه‌‏‎ از‏‎ است‌‏‎ آيينه‌اي‌‏‎ و‏‎ رمز‏‎ خود‏‎ نوروز‏‎ ديدگاه‌ ، ‏‎
ايراني‌‏‎ فرهنگ‌‏‎ شدن‌‏‎ جهانگير‏‎ سر‏‎ بنابراين‌ ، ‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ هنر‏‎ و‏‎
جامعيت‌‏‎ و‏‎ قابليت‌‏‎ و‏‎ ظرفيت‌‏‎ همانا‏‎ گذشته‌ ، ‏‎ ادوار‏‎ و‏‎ اعصار‏‎ در‏‎
ديگر‏‎ با‏‎ گو‏‎ و‏‎ گفت‌‏‎ و‏‎ مدارا‏‎ شنيدن‌ ، ‏‎ براي‌‏‎ ظرفيتي‌‏‎ ;است‌‏‎ آن‌‏‎
و‏‎ گونه‌گونيها‏‎ جذب‏‎ براي‌‏‎ قابليتي‌‏‎ و‏‎ ;فرهنگي‌‏‎ مجموعه‌هاي‌‏‎
همه‌‏‎ احراز‏‎ تضمين‌‏‎ بر‏‎ مبني‌‏‎ جامعيتي‌‏‎ و‏‎ ;ملي‌‏‎ و‏‎ قومي‌‏‎ تنوعات‌‏‎
و‏‎ تمدني‌‏‎ ملي‌ ، ‏‎ قومي‌ ، ‏‎ فردي‌ ، ‏‎ مذهبي‌ ، ‏‎ تكامل‌يابنده‌‏‎ هويتهاي‌‏‎
.(انساني‌‏‎)‎ جهاني‌‏‎
سخن‌‏‎ فرجام‌‏‎
اقوام‌‏‎ ميان‌‏‎ گفت‌وگوي‌‏‎ براي‌‏‎ است‌‏‎ مجالي‌‏‎ كه‌‏‎ آن‌رو‏‎ از‏‎ نوروز ، ‏‎
آن‌‏‎ از‏‎ نيز‏‎.‎است‌‏‎ مغتنم‌‏‎ بسيار‏‎ گوناگون‌ ، ‏‎ فرهنگهاي‌‏‎ و‏‎ ملتها‏‎ و‏‎
تعهدات‌‏‎ و‏‎ متعالي‌‏‎ انديشه‌هاي‌‏‎ كردن‌‏‎ جهاني‌‏‎ توانايي‌‏‎ كه‌‏‎ جهت‌‏‎
داراست‌ ، ‏‎ را‏‎ انسانها‏‎ همه‌‏‎ رسانيدن‌‏‎ آرامش‌‏‎ به‌‏‎ و‏‎ انساني‌‏‎
مسيرهاي‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ و‏‎ فرهنگي‌‏‎ راهبرد‏‎ يك‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ مي‌تواند‏‎
تلقي‌‏‎ فرهنگها‏‎ شدن‌‏‎ جهاني‌‏‎ بزرگراه‌‏‎ آزموده‌‏‎ و‏‎ معتبر‏‎ و‏‎ مطمئن‌‏‎
و‏‎ فرهنگسازي‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎ آنجايي‌كه‌‏‎ از‏‎ همچنين‌ ، ‏‎.‎شود‏‎
معنويت‌ ، ‏‎ و‏‎ انسانيت‌‏‎ به‌‏‎ رسيدن‌‏‎ نيز‏‎ و‏‎ هويت‌بخشي‌‏‎ و‏‎ آرمانگرايي‌‏‎
پيامها‏‎ مهرآميزترين‌‏‎ و‏‎ زيباترين‌‏‎ و‏‎ انديشه‌ها‏‎ متعالي‌ترين‌‏‎
نمادين‌‏‎ زمان‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ است‌‏‎ شايسته‌‏‎ دارد ، ‏‎ نهفته‌‏‎ خود‏‎ در‏‎ را‏‎
پذيرش‌‏‎ مورد‏‎ فرهنگها‏‎ بين‌‏‎ مفاهمه‌‏‎ و‏‎ تفاهم‌‏‎ و‏‎ گفت‌وگو‏‎ آغاز‏‎
.گيرد‏‎ قرار‏‎ جهاني‌‏‎ جامعه‌‏‎
كردستاني‌‏‎ سوران‌‏‎ دكتر‏‎
:ماخذ‏‎ و‏‎ منابع‌‏‎
.آثارالباقيه‌‏‎ بيروني‌ ، ‏‎ ابوريحان‌‏‎ -‎‏‏1‏‎
.بيروني‌ ، التفهيم‌‏‎ ابوريحان‌‏‎ -‎‎‏‏2‏‎
.الذهب‏‎ مروج‌‏‎ مسعودي‌ ، ‏‎ -‎‎‏‏3‏‎
.دهخدا‏‎ لغت‌نامه‌‏‎ -‎‎‏‏4‏‎
ج‌ 4 ، ‏‎ اميركبير ، ‏‎ انتشارات‌‏‎ معين‌ ، ‏‎ فرهنگ‌‏‎ معين‌ ، ‏‎ دكترمحمد‏‎ -‎‎‏‏5‏‎
.صص‌ 48404843‏‎
.بمبئي‌ 1928‏‎ يشتها ، ‏‎ پورداوود ، ‏‎ -‎‎‏‏6‏‎
.ايراني‌‏‎ اساطير‏‎ بهار ، ‏‎ مهرداد‏‎ -‎‏‏7‏‎
تهران‌ ، ‏‎ دانشگاه‌‏‎ انتشارات‌‏‎ فره‌وري‌ ، ‏‎ جهان‌‏‎ فره‌وشي‌ ، ‏‎ بهرام‌‏‎ -‎‎‏‏8‏‎
.تهران‌ 1355‏‎
.ص‌ 6‏‎ و 2079 ، ‏‎ شماره‌ 2027‏‎ همشهري‌‏‎ نوروز ، ‏‎ همايوني‌ ، ‏‎ صادق‌‏‎ -‎‏‏9‏‎
ص‌‏‎ همشهري‌ 2077 ، ‏‎ نوروز ، ‏‎ مطلق‌ ، ‏‎ اسماعيل‌پور‏‎ ابوالقاسم‌‏‎ -‎‎‏‏10‏‎
.‎‏‏5‏‎
ارديبهشت‌ 68 ، ‏‎ و‏‎ فروردين‌‏‎ فروردين‌ 66 ، ‏‎ چيستا ، ‏‎ ماهنامه‌‏‎ -‎‏‏11‏‎
.فروردين‌69‏‎
‎‏‏،‏‎”مردمي‌‏‎ است‌‏‎ امري‌‏‎ فرهنگها ، ‏‎ گفت‌وگوي‌‏‎” فريمون‌ ، ‏‎ ژاك‌‏‎ -‎‎‏‏12‏‎
.همشهري‌ 2094‏‎
بر‏‎ غلبه‌‏‎ فرهنگها ، ‏‎ گفت‌وگوي‌‏‎” بارلوون‌ ، ‏‎ فون‌‏‎ كنستانتين‌‏‎ -‎‏‏13‏‎
.ص‌ 6‏‎ همشهري‌ 2315 ، ‏‎ انديشه‌ ، ‏‎ علي‌‏‎ ترجمه‌‏‎ ‎‏‏،‏‎”بيگانگي‌‏‎
مهاباد 1376‏‎ ‎‏‏،‏‎”كردستان‌‏‎ در‏‎ نوروز‏‎” كردستاني‌ ، ‏‎ سوران‌‏‎ -‎‎‏‏14‏‎
.(كردي‌‏‎ زبان‌‏‎ به‌‏‎)‎
مهاباد‏‎ ‎‏‏،‏‎”آيينها‏‎ و‏‎ فصلها‏‎” كردستاني‌ ، ‏‎ سوران‌‏‎ -‎‎‏‏15‏‎

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

19 − شش =