گةلاَلَةي داناني ئةنستيتؤي كوردناسيلة كوردستاني ئيَراندا

طةورةترين طةلاَلَةي فةرهةنطيي كوردستان كة بوَ يةكةم جار لة لايةن دوكتوَر سوَران كوردستاني‌يةوة ثيَشنيار كرا

لة سالَي هةزار و سيَسةد و حةفتاي هةتاوي ثاش تةواو بووني ماوةي يةكةمين ثيشانطةي كوردستان‌ ناسي لة شاري مةهاياد برَيارم دا ئةو ثيشانطةية كة ئةو دةم حاسلَي بيست سالَ تيَكوَشاني فةرهةنطيم بوو بةرمة زيَدي خؤم شاري سنة و فةرهةنطدوَستاني و هؤطراني ساماني نةتةوايةتيي كوردي ثيَ شاد كةم..

هةر بؤيةش ضوومة سنة و لةطةلَ ئاقاي رةسوولي ئوشتوودان سةرؤكي سازماني ميراتي فةرهةنطيي كوردستان قسةم كرد و ثيَم راطةياند كة طةرةكمة بؤ ماوةي حةوتووييَك ثيشانطةكةم لة مووزةي سنة دابنيَم تاكوو خةلَكي سنةش بتوانن كارةكانم ببينن. ئةويش بة رووييَكي خوَشةوة ثيَشنيارةكةمي ثةسند كرد و بةم جؤرة دووةمين ثيشانطةي طةورةي كورد و كوردستان ناسي لة شاري سنةدا كرايةوة و خةلَك دةستة دةستة هاتن و بازديديان ليَ كرد و كارةكةم كةوتة بةر دلَيان و هانةيان دام بوَ ثةرةثيَداني ئةو كارة و فرةييَكيش دلَخؤشيان دامةوة و طةليَك ريَنويَنيان كردم. مالَيان ئاوا.

لة دوايين روَذي ئةو ثيشانطةية كاتيَ كة خةريكي كؤكردنةوةي شمةك و كةلوثةلي نمايشطا بووين لة لايةن كابراييَك بة ناوي مووساي مورادياني‌يةوة خةبةريان هيَنا كة ئاقاي حةمة رةزاي رةحيمي كة ئةو دةم تازة ببووة ئوستاندار (ثاريَزةر)ي كوردستان ئةيهةويَ لة نمايشطاكةي من بازديد بكا. بةم جؤرة ثيَش نيوةرَوَي ئةو روَذة ئاقاي رةحيمي لةطةلَ تاقميَك لة هاوكاراني هاتن و دةوروبةري دوو ساعةتيَك بازديديان كرد. لة كاتي روَيشتندا رةحيمي رووي كرد لة من و وتي ئيَستا لة كويَي و ضدةكةي؟ مةطةر جةنابت خةلَكي ئةم شارة نيت؟ ئةي بؤضي ليَرة نيشتةجيَ نيت؟ منيش وتم بةلَي ديارة من خةلَكي سنةم و باوك و باثيرانيشم هةر خةلَكي سنة بوونة بةلآم ئيَستا لةبةر هيَندي لةمثةري ذيانم ثةرَيوةي شار و ولاَتانم و لة ديَ‌ييَك لة نزيكي مةهابادا طيرساومةتةوة و تاكوو ئيَستا هةل و مةرج و دةسةلاَتي نيشتةجيَ بوون لة سنة بوَم هةلَنةكةوتووة. ئةمجار مةوداي كاري فةرهةنطي لةم شارةدا زوَر بةرتةسكة و لةم زورووفةدا كةس كاريَكي ثيَ ناكريَ .. رةحيمي لة وةلاَمدا كوتي: خؤ ئةطةر تاكوو ئيَستا وابووة بةلاَم ليَرةوةلا وا نابيَ و شةرايت خؤش ئةبيَ و ئةمن لة لايةن ئاقاي رةفسةنجاني‌يةوة ناردراوم و هاتوومة كة ئةم هةلومةرجة بطوَرَم و جةنابيشت ئةطةر ِخؤت بة خزمةتطوزاري مةردومي كورد ئةزاني ئةبيَ لةم كارةدا ياريدةم بكةي تاكوو بتوانين ثيَكةوة ئةم بار و دوَخة بطوَرَين .. بةكورتي منيش ثيَم كوت كة ئةبيَ بطةرَيَمةوة بؤ مةهاباد و لةويَ لةطةلَ دوَستان و نزيكان و خيَزانم قسة بكةم و ئةطةر ئةوانيش ئةم كارةيان ثةسند كرد ئةوا ئةطةرَيَمةوة بؤ سنة ..

كاتيَ طةرَامةوة بوَ مةهاباد ثيَشنيارةكةي رةحيميم خستة بةر ليَكوَلَينةوة و راويَذي دوَستاني فةرهةنطدوَست و هةروةها خاوخيَزاني خؤم. هةموويان برَياريان دا كة ئةم كارة كاريَكي فةرهةنطي‌ية و زياني بؤ هيض لاييَك نية و خؤ ئةطةر ثةشيمان بوويةوة ئةوا طةرَانةوة ئاسانة.. ئيتر بةم جؤرة هاتمة سةر ئةو باوةرَة كة ثيَشنيارةكةي رةحيمي رةد نةكةمةوة. با ئةوةش بلَيَم كة لةو دةمةدا كاري فةرهةنطي هةر باوي نةبوو و لة ئيَراندا كةس نةيدةويَرا ناوي كورد بةريَ و خؤي بة كورد بداتة قةلَةم. ضونكوو لةو رؤذطارةدا باسي كورد كردن بظة بوو و نةك تةنيا ناني تيَدا نةبوو بةلَكوو تةواو نان برَيش بوو .. هةرضوَنيَك بوو من برَيارم دا كة بضمةوة سنة و دةس بكةم بة ئةنجامي كاري فةرهةنطي بؤ كوردستان.

كاتيَ ضوومة سنة هةر لة يةكةم دانيشتندا لةطةلَ ئاقاي رةحيمي ثيَم راطةياند كة دوو تةرح و طةلاَلَةم ثيَية و خؤ ئةطةر ثةسندي ئةكات با زوو بة زوو دةستي ثيَ بكةين. ئةو دو تةرحة بريتي بوون لة:

تةرحي داناني ئةنستيتوَي كوردناسي لة كوردستان و تةرحي داناني كلاسطةلي فيَر كردني زمان و ئةدةبي كوردي.

بةم ضةشنة ضةن ليَدوان و دانيشتنيَكمان هةبوو لةم بارةيةوة. سةرةنجام برَيار هاتة سةر ئةوة كة باشتر واية من لةم ئارايةدا لةطةلَ دوَستانمان لة ئيَران و دةرةوةي ئيَراندا راويَذ بكةم و لة زانست و تةجرةبةي ئةوان بةهرة وةر بطرين.

لة ثاش ضةند مانطيَك راويَذ و مشتومرَ و قسةوباس و ليَكؤَلَينةوة سةرةنجام طةلاَلَةي دامةزراندني يةكةم ئةنستيتوَي كوردناسي لة كوردستاني ئيَرانم ئامادة كرد و بة شيَوةي رةسمي بردمة ئوستانداري و دام بة ئاقاي رةحيمي. هةر ئيَستا فؤتؤي دةقي ئةو تةرحة ماوة و لة لاي من ثاريَزراوة.

با ئةوةش بلَيَم كة لةو سةردةمةدا لة شاري سنة ئةوانة وا خؤيان بة كاري فةرهةنطييةوة خةريك كردبوو يان لاني كةم ئةو ئيديعايةيان بوو ئةم ضةشنة كارانةيان زوَر بة دلَ نةبوو و هاوكارييان نةئةكرد. ئةلَبةت ئةمةش لةبةر ئةوة بوو كة ئةم ثيَشنيارة بة ئةوان نةدرابوو و رةنطة ئةطةر بة ئةوان درابا هاوكارييان كردبا و مةمنوونيش بوواييَن .. ضونكوو هةر ئةم جؤرة كةسانة لة دواي من دةستيان كرد بة هاوكاري لةطةلَ رةحيمي و كةوتنة ناو شار و خيابان و كةذ و كؤ و دةستيان كرد بة ثةيكةرة تاشين و نةققاشي كيَشان لة سةر دةر و ديوار و كؤبوونةوة و ئةنجومةن ريَك خستن و شتي وا .. ئةم كارانةش ديارة بة بيَ بوودجة و ثوولَ و ثارة ناكريَ !!

روَذيَك لة رؤذان ئاقاي رةحيمي ثيَي كوتم: فلاَني ديارة ئيَمة بة خةلَكمان راطةياندووة كة فةرهةنطسةراي كوردي و كلاسي فيرَ كردني زماني كوردي دائةنين بةلاَم ئةم قةولَ و وةعدة و وةعيدانة بؤ من ريَك ناكةويَ و دةست نادا و دةولَةت ثةسندي ناكا و بة هيض جؤريَ حيَ بة جيَ ناكريَ. خؤ ئةطةريش وامان بة مةردم وتبيَ قةي ناكا و قسة و راطةياندن تا عةمةل و كردار زؤر لةيةكتر دوورن. ثيَويست ناكا هةرضي ئةيلَيَين هةر ئةوةش جيَ بة جيَ بكريَ. ئةمجار داناني ئةنستيتؤي كوردناسي لةم هةل و دةرفةتةدا ناطونجيَ و تةرحي ئةم داخوازةش زيان ئةطةييَنيَ بة من و مةقام و ئيعتيباري من لة هةيئةتي دةولَةتدا.

ئةمنيش ثيَم وت: ئاقاي رةحيمي ! تؤ بؤخؤت ئةمنت بانط كرد بوَ سنة و منيش هةر لةر لة روَذي ئةوةلَةوة بؤ بةرَيَوة بردني ئةو دو تةرحة هاتوومةتة سنة. بة خةلَكم راطةياندووة كة بوَ ئةم دوو كارة طةرَامةتةوة. ئيَستا ضوَن لةطةلَ خةلَك دروَ بكةم؟ ئةي ضؤن وةلاَمي لاواني موشتاقي فةرهةنط و ئةدةبي كوري بدةمةوة؟ ئةمن و باوك و باثيرانمان هةشت سةد سالَة لة ريَي بلاَو كردةنةوةي دين و فةرهةنطي ئةم نيشتمانة رةنجمان داوة لةم شار و ناوضة و مةلَبةندةدا. ئيَستا من ضوَن ئةتوانم ئةم كارنامة بةرز و ثيروَز و ديَرينة خراث كةم؟ نا من ناتوانم لة ثيَشطاي خودا و خةلَكي خودادا دروَ بكةم. باشتر واية بطةرَيَمةوة بوَ مالَةكةي خؤم لةو ديَية دوورةدةستة و ضيدي شةرمةساري ميللةتي كورد نةبم. ضش لة مةقامي موشاوري فةرهةنطيي ئوستانداريش و بةرزتر لةوةش ئةطةر زولَم و رياكاري و درؤي تيَدا بيَ ..

رةحيمي لة دوايين ديداردا كوتي: باشة ئيَستا تؤ بؤ ئيَرة بة جيَ ديَلَي و ئةرَوَي؟ وةرة لة شويَنيَكا بة كاريَك خةريك ببة و ذياني خؤت بةرَيَوة بةرة. ئةمنيش وتم: جا ئةطةر مةبةست بةرَيَوة بردني ذيانم بوواية كارةكةي خؤم زوَر بةرزتر و ثرَمايةتر بوو لةو كارانة وا توَ ثيَشنياري ئةكةي. نا من برَيارم داوة كاري فةرهةنطي بكةم و با لة سنةدا نةبيَ لة شويَنيَكي ديكةدا بيَ. با لة ئوستانداريدا نةبيَ و لة جيَ‌ييَكي‌‌ترا بيَ. با ئةنستيتوَي كوردناسي نةبيَ و كاريَكي ديكة بيَ هةر لةم مةسيرةدا..

لة دواي ئةم قسة و باسة ئيتر جةنابي رةحيمي داي لة سيمي ئاخر و دةستي كرد بة هةرَشة و طورَةشة و ترساندن و خؤنواندن. جاريَ هةر لة سةرةتادا دةستوري دا تةلةفوَني مالَةكةم قةتع يكةن. ئةوسا دةستووري دا دةفتةري كارةكةميان ليَ ئةستاند. ئةمجار كورَيَكي هيَناية سةر جيَي من كة هيض لة قةد و قةوارةي مندا نةبوو هةر بوَ ئةوةش سووكايةتيم ثيَم بكا. كورَيَكي ثاوةيي بة ناوي بةهرامي وةلَةد بةيطي. لة ئاخريشدا ئةو دوو تةرحة وا من بؤ يةكةم جار ثيَشنيارم كردبوو بة ناوي بةهرامي وةلَةد بةيطي لة قةلَةمي دا و ئةويشي بوَ ماوةييَك هةلَخةلةتاند و لة دواييشدا يا نةيتواني يان نةيكرد و ليَيدا روَيشت بؤ تاران و خزمةتي فةرهةنطي و ئةنستيتؤي كوردناسي و فةرهةنطسةراي كوردي و كلاسطةلي فيَر كردني زماني كوردي و دةيان ئيديعاي زل زلي ديكةي بةجيَ هيَشت و تةنيا كاريَك كة لة سنةدا كردي تةخريب و تيَكداني سرووشتي داويَنةكاني كيَوي ئاويةر بوو كة شوكور ئيَستا ئةوةش ويَرانة بووة و هةر جادةكةي ليَ بةجيَماوة. ئةمجار دةيهةويست ناوي مةردؤخ لة سةفحةي خاترةي سنةيي‌يةكان بسرَيَتةوة و هات ثرديَكي نابةجيَ و بيَ‌كةلَك وثرَ خةرجي ساز كرد بة تةماي ئةوة ناوي خيابان مةردؤخ بطوَرَيَ. جا ئيَستا لة كويَية بيَت و بة ضاو ببينيَ كة خةلَكي شاري سنة ضة ئيَذن. بةلَيَ ئيَذن: ثردة هةوايي‌يةكةي مةردؤخ.

لة كؤتايي‌ي ئةم نيسكة دةردي دلَة و هةروةها بوَ سثاردني راستي‌ييَك بة سينةي ثرَ لة خةفةتي ميَذووي كورد و كوردستان زوَر بةجيَية كة ليَرةدا ضةن خالَيَك روون بكةمةوة:

يةكةم خالَ ئةوةية كة من بوخؤم بة دةستي تةنيا لة ماوةي سي سالَي رابوردوودا زوَر زوَرتر لة ئةنستيتوَييَك كاري فةرهةنطيم ئةنجام داوة. بةلَطةي روون و ئاشكراي ئةم ئيديعايةش سةرثاكي كارة فةرهةنطي‌يةكانمة. وةك: دانان و بةرَيَوة بردني دة ثيشانطةي كوردستان ناسي لة شارةكاني مةهاباد و سنة و بوَكان و سةردةشت و هةروةها نووسين و ثيَكهيَناني سةدان دةقيقة فيلمي موستةنةد لةبارةي ذياني كوردةواري و هةروةها نووسيني دةيان وتاري تةحقيَقي لة روَذنامة و طؤظارةكاني ئيَراندا و هةروةها نووسين و ضاث و بلاَوكردنةوةي دةيان كتيَب لة ئاراي زمان وفةرهةنط و ئةدةبي كوردي و هةروةها نووسيني سةدان مةقالةي تةحقيَقي و هةروةها سوخةنراني و خويَندنةوةي وتار لة نزيكةي ثةنجا و ضةند كوَنفرانسي جيهاني و كيشوةريدا.

با ئةوةش بلَيَين كة بوَ هةر كام لةو كارانة وا من بة دريَذايي‌ي سي سالَي رابوردوو بؤ خزمةتي نةتةوةي كورد كردوومة لة ولاَتة ئورووثايي‌يةكاندا دةيان مةدرةك و شةهادةي دوكتؤراي ئيفتيخاري و شتي وا ثيَشكةش ئةكةن. زؤرمان ديوة كة يةكيَك لة رشتةييَكي زوَر و سةير و سةمةرةدا دوكتوَراي دراوةتيَ كةضي ئةو رشتة و شةهادةية ية هيض سوود و كةلَكيَكي بوَ خؤي و كوَمةلَطاي خؤي نةبووة و نية و هةر تةنيا بوَ ئةوة باشة كة بخريَتة ناو قاث و لة ذووري ميواناندا هةلَواسريَ و خيَزاني خاوة مةدرةك لة بةر ضاوي ميواناندا خؤي ثيَ هةلَكيَشيَ.

خالَي دووةميش ئةوةية كة يةكيَك لة سةختترين كارة فةرهةنطي‌يةكاني من طةرَان و كوَكردنةوةي سةدان سةنةد و ديكومينتي ميذوويي‌ي كوردستانة كة لة رابرودوو و كاتي ئيَستاشدا هيض سازمان و ريَكخراويَك لة ئيَران و دةرةوةي ئيَرانيشدا نةيتوانيوية كاريَكي وا بنةرَةتي و ثيَويست و طرينط ئةنجام بدا. هةر بؤيةش ئةم كارة بة يةكيَك لة ئيفتيخاراتي خؤم ئةزانم و ريَطام هةية زؤريش شانازيي ثيَوة بكةم.

خالَي سيَيةميش ئةوةية كة بة دريَذايي‌ي سي سالَي رابوردوو لةطةلَ دةيان و سةدان كةسي بة ئةزموون و ماموَستا و شارةزا و ئاطاداري كوَمةلَي كوردةواري ديدار و دانيشتنم هةبووة و موساحةبة و وتوويَذم كردووة كة ئيَستا زوَربةي ئةو بةرَيَزانة لةم دنيايةدا نين و كؤضي دوايي‌يان كردووة. جا شريت و نةوارةكاني ئةو موساحةبةطةلة بووةتة طةنجينةييَكي ناياب و بةنرخ و زوَر ثرَبةهرة كة ئةتوانين ئةو كؤماية بة ئاويَنةي بير و هزري ثيَشيناني كوردمان بزانين و ليَيان ورد ببينةوة و ئةزموونةكانيان شي بكةينةوة و سووديان ليَ وةر بطرين. ئةلَبةت ئةم كارةش ئةركي سةر شاني سازمان و ريَكخراوة فةرهةنطي‌يةكان بووة كة بة ميليارد ميليارد بوودجة و ثارةي ئةم كارانةيان سةرفي كارطةلي‌ بيَ‌كةلَك و بةهرة كردووة.

خالَي ضوارةم و دوايين تيَبينيش ئةوةية كة لةو ماوةية وا من لة سنةدا ضاوةرَواني بةديهاتني وةعدة و وةعيدي ئاقاي رةحيمي بووم و سةبرم كردبوو بزانم ئيجازةنامةي رةسميي داناني ئةنستيتؤي كورناسي كةي لة تارانةوة بةرَيَ ئةكريَ لة ثاش ضةند مانطيَك ديم نةخيَر ئةمة فيَلَة و كلاَوة و ناكريَ و دةست نادا. هاتم دةسبةجيَ سيَ كاري‌ترم جيَ‌نشيني ئةو دوو كارة كرد:

يةكيَ: بةرَيَوة بردني ريَورَةسمي سالَهاتي كارةساتي نالةباري هةلَةبجة بوو. دووةم: داناني كلاسطةلي خوسووسيي فيَر كردني زماني كوردي بوو و سيَيةميش: تةرحي موساحةبة لةطةلَ بةسالاَضوواني كورد و كؤكردنةوةي ئةسناد و ديكوَمينتةكاني كوردستان بوو.

كةوابوو ئةطةر مافي رةواي منيان ثيَشيَل كرد و نةيانهيَشت تةرحةكةي ئةنستيتوَي كوردناسي ئةنجام بدةم و هةر بة يةكجاري تةرحةكةيان ليَ دزيم و دايان بة كةسيَكي ديكة و بة ناوي ئةو لة قةلَةميان دا بةلاَم ئةم سيَ كارةي دواييش ديارة كةمتر لةو تةرحانةي ثيَشوو نةبوو .. هةر بؤيةش شوكرانةبذيَرم و زوَر سةربةرزم ..

تيتر خوَشيتان

خزمةتطوزاري ئايين و فةرهةنط و ئةدةبي كورد

سوَران كوردستاني

سنة/ خاكةليَوةي هةزار و سيَسةد و هةشتا وسيَي هةتاوي

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

19 − 5 =