قصه فولکلوری کردی موسوم به (چند کسی) به روایت شیخ زاده شنی خانم مردوخ

ضةن كةسي

ضيرؤكيَكي رةسةني فؤلكلؤريي كوردي‌ية بة زاراوؤكي سنةيي

لة زاري رةحمةتي شيَخزادة شني‌َ خانمي مةردؤخ

كاريَك لة دوكتؤر سؤران كوردستاني


سؤران كوردستاني

تؤماري كردووة

دةقاودةق بة ئاو بيَي كوردي نووسيويةتةوة

ثيَشةكي و ثةراويَز و فةرهةنطؤكي بؤ داناوة

لةباري زمانناسي‌ية‌وة ليَي كؤلَيوةتةوة

بة ناو خواي طةورة

    يةكيَ بوو، يةكيَ نةو؛

    لة خوا طةورةتر كةس نةو؛

    كؤسةمرد، كةفةن نةو؛

    كةفةن لة كاشان بوو؛

    كاشان ريَيةبةنان بوو؛

    هةلَيان طرت، جيَطة نةو؛

    دايان نيا، ريَطة نةو؛

    نيايانة تاقةو، ضاوي ضووة زاقةو؛

    ئةو وةختة قوربان .. ثياييَك ئةويَ، ئةم ثياطة ذنةكةي دؤسي ئةويَ. ذنةكة هةرضيَك ئةكا، ئةم ثياطة ناضيَتة دةرةو. ئيَذيَ: ثياكة! ئيَذيَ: ضة؟ ئيَريَ مانط رةمةزان تيَت و ضتمان طةرةطة و، ئةو وةختة ليباسمان طةرةكة و جةذن تيَت و بزنيَكمان هةس؛ ئةم بزنة بووة، بيوة شار و بيفرؤشة و لةوةودوا، ليباسمان بؤ بسيَنة و برنج و ضت بسيَنة و جةذنة و ئةمة بكة و ئةوة بكة و لة ئاخريضةو بزنيَ سؤك بسيَنة بؤ دةم و دؤي منالَةكان ..

    ئةويض هةلَئةسيَتا، ئةيوات و ئةرَويَ. فرة ئةرَويَ، كةم ئةرَويَ، دا ئةطةيتة ديَك. ئةطةييَتة ديَ‌ييَك، مالَ هيضكة شك ناوا و هيضكة ناناسيَ. لة ثشت كادانة كؤنيَكةو، لة تةرةف كوجي‌يةو، بزنةكةي دائةكوتيَت و خوةيضي كسكة ئةكا. دائةنيشيَتا دا سبحا برَويَ.

    وةختيَ ئاوا .. داية دةم نيمةشةو، تواشاي كرد شةوق كةفتة ناو ئةم كادانة. شةوقيَ كةفتة ناو ئةم كادانة و سةري بةرزةو كردةو، تواشاي كرد بةلَيَ ذنيَ فرة قةشةنط، دةسيَ ليباس فرة شيرين ها لةبةريا و سةروخشليَ فرة ها قةي‌يةو. هات و ناو كادانةكةي طزط دا و بةرَيَكي داخست و، قوربان بة تؤ عةرز كةم، سةماوةر و قؤري و تاوة و .. ضة و ئةمانية هاورد و داي نيا. ئيسة ئةميش ضاويا بةم ذنةو. وتي دابزانم ئةمة ضةس؟ خوةم داطرم بزانم ئةمة ضةس !! وةختيَ تواشاي كرد .. بةلَيَ ئةمة  سةوةتةيكيض ها لاي كادانةكةو، سةوةتةي طةورَ. ئةو وةختة بؤخوةي ضة تواشاي كرد ثياييَ سميَلَ زل، بالآبةرز، هات. هات بؤ لاي ذن. دانيشتا، سلآم و سةفا ..

    ئيسة ئةم ضاوي ها بة ئةوانةو، ئةوان ضاويان نية بة ئةمةو. ئةم ها لة جيَيةي تاريكةو. لةودوا، ذن وتي: بؤضة ديَر هاتي؟ وتي: لة شؤن كارةو بووم و ئةمانةو، .. ضة بؤخوةي ذنةكة سةماوةري دةم كرد و ضاي دا ثيَ و لةودوا، كاورا وتي: برسيمة. وتي: ضة ئةخوةي؟ وتي: هيلكةورَؤنيَ .. فرَووج سوورةكرياطيَ .. هةرضيَ بيَ ئةخوةم، برسيمة. من ضاوم بة تؤوةو بيَ، هةرضيَ بيَ، ئةخوةم. ضة ئةمة دلَي ها ثيَ‌يةو. لةودوا، هةر وا قسةيان ئةكرد و ذنةكة وتي: ئةريَ ثياكة! تؤ لة كويَنا عاشق من بووي؟ وتي: من لة ناو زةماونةكا سةرضؤثيت ئةكيَشا، كوا سةوزةكة لةبةرتا بوو، لةو وةختة دلَم ليَت ضوو. هةر ئةموت خؤزطاييَ دةسم ثيَ بطةياييَ. ئةميض وتي: ئةي تؤ لة كويَنة عاشق من بووي؟ ذنةكة وتي: ئةزاني من لة ض وةختا عاشق تؤ بووم، لةو وةختا عاشقؤ بووم يا هاتي داواي خةرجت ئةكرد. ئةمة كاورا زاوت بووطة، زاوت ئةم ديَ‌ية. ئةيضة، داواي خةراجت ئةكرد و كوتةكت ئةكوتا زةوينا؛ ئةو وةختة بؤخوةي، ئةتوت زوو كة خةرجم طةرةكة؛ ئا لةو وةختا، لة زؤرازمايي‌يةكةتا حةزم كرد بة غيرةتؤ. كاورايض وتي: دةي خاسة، توخوا ئةمانة بةركةنار، تؤ ئةو هةلَثةرَكيَتة لة بير ماطة؟ وتي: بؤضة لة بيرم نةماطة. وتي: دا هةلَسة، ضؤثيَ بؤم برَؤ لةبةر دةمما. با ضاوم ثيَت بكةفــيَ، ضاوم رؤشنةو بيَتةو. ذنةكة وتي: دةي ئيسة دةولَةسرَنا كوا؟ وتي: ديلانيَت بؤ ئيَذم. داي لة ضةث ثياكة و دةسي كردة طؤراني‌ وتن بؤي و ئةميض هةلَسا سةرضؤثي كيَشا لة ناو ئةم كادانة. جا وتي: من شةرت خوةم بةجيَ هاورد. تؤيض هةلَسة كوتةكيَ بوةشنة بزانم.

    ئيسة ثياكة ها لة ئيَنة، ئا ها، دا ذنةكة ضوو سةماوةر و ضتةكة بيَريَ، ئةم لة دةرةو، بزنةكةي هيَشت و لة كادانةكة ضووة خوارةو، داثةرَي، ضووة ذيَر سةوةتةكة. ئةمة ئيسة ها لة ذيَر سةوةتةكةو.

    لةوةدوا، كاورا وتي: ذنةكة! هةر ئيَذي كوتةكيَ بوةشنة، بةم لة ضة؟ وتي: بة لةو سةوةتة. كوتةكيَ بة لةو سةوةتة. ئةميش بيري كردةو، ئيسة كوتةكيَ با لة من، خؤ وردم ئةكا بةم سةرةكوتةكة. جا ذنةكة وتي كوتةكيَ بوةشنة و ئةو هاتة بةرةو كوتةكيَ بوةشنيَ لة سةوةتةكة، ئةم بة سةوةتةو هةلَسا ثا. ئةم سةوةتة زلةكة ها لة بان سةريةو. ئةوان دةرضوون. هةر ئةوان دةرضوون، ئةم راي كري بة شؤنيانا؛ باوشي كرد بة سةر ذنةكا؛ ضة سةروخشلَي بوو دايمالَي لة ثشتةو. سةروخشلَ طشتي قةران و ئةشرةفي و ئةمانة..

    بةلَيَ ذن دةرضوو، ثياط دةرضوو، ئيتر نةطةينة يةكتري. ئةميض هاتةو. طورج و طؤلَ هاتةو سةر. وتي نةكا بؤم بطةرَن. جا طورج ضووة دةرةو لة كادانةكة. ضوو داي لة دةروازةيك. ذنيَ وتي: كيَ‌ية؟ ئةميض وتي: خانمةكةم، داية طيان، غةريبم و موسافرم و هيضكة شك ناوةم. بةم شةوا طةييطمة بةرةو؛ سةط وةختة بمخوا .. سةطة ئاوايي‌يةكة وةختة بمخوا و ريَطةم كةرةو لة لاي ئةو هةوشتا. وتي: براكةم، هةوشما كويَنة و .. وتي: خوةم و بزنيَكين. بزنةكةم دائةكوتم و خوةيضم دائةنيشم، ئةخةفم. خانم طيان! بيكة ساقةي سةرت. ثيرةذنةكة ريَطةي دا. ئةو وةختة هةر وا قسةي ئةكرد لةتةك ثيرةذنةكا .. وتي: خةلَك كويَنةيت و ئةمانة و .. ئةميض وتي: خةلَك فلآنة شاريَكم و .. بةدرؤ .. خةلَك فلآنة شارم و لة تايفةي دؤعانووسةكانم و دؤعا ئةنووسم و .. هةر وا كوتةكاغةز و ماغةز و ضتي واي بوو .. وتي: دؤعا ئةنووسم و حةساو ئةطرم و بةرَ و بةحر لةيةك ئةدةم، حةساو ئةطرم. بؤ هةركة نيازيَكي بيَ، بةرَ و بةحر لةيةك ئةدةم.

    ئةو وةختة، ذنةكة وتي: دا توخوا، دانيشة! ئةم ئاوايي‌ية ئةونة حةز ئةكةن بة حةساوطير و ضت. دانيشة، سبحا برَيَ ثوولَ ثةيا ئةكةي بةم كتيَوتةو. ئةويش وتي: خاس.

    ئيسة لة كيَ بذنةوينةو؟ لة يارؤ ذنةكة بذنةوينةو. ئةمة وةوي مالَ قةيخاس. ضووة دةرةو زيرَة زيرَ هاواري كرد و وتي: ئيمشةو، لة ناو جيَطةكةما بووطم و دز هاتطة و لة ثشت سةرمةو كلآودةسمالَةكةمي بردطة. سةروخشلَةكةمي بردطة. ئةو وةختة بؤخوةي، شووةكةي دةس‌قةزا نةوو لة مالآ. جا ئةو وةختة هاوار و دا و بيَداي كرد و ئةوانيش هةلَسان و جارَيان دا: لةم ئاوايي‌يا رةحمة لة باوكتان! بزانن ئيمشةو غةريب كيَ هاتطةسة ئةم ئاوايي‌ية؟ هةركةسيَُ هاتطة، دابزانين كيَ سةروخشلَ وةوةي قةيخاي بردطة؟

    ئةو وةختة، ثياكة وتي: ئةريَ ئةو دةنطة دةنطة ضةس تيَ؟ ثيرةذنةكةش وتي: برا عةزيزةكةم، رؤلَة طيانةكةم! ئةيذيَ سةروخشلَ وةوي مالَ قةيخا لة ثشت سةريةو بووطة، سةروخشلَةكةيان برطة و .. بؤخوةي، دز بردطية. ئيسة ئةيذن بةشكة ئةمة خواس، جار بةن: رةحمة لة باوكتان! ئةطةر كةسيَُ شك ئةوا ئةو دزة كيَ‌ية، ثيَمان بيَذن. ئةميض وتي: ئا .. ئةوة ئةوةسة. جا ئةطةر بيَذن بة من، لة بن ئاسمان بيَ، ثةياي ئةكةم بؤيان.  وتي: دةي ضون؟ وتي: دا هةلَسة، هةلَُسة! برَؤ بؤ مالَ قةيخا، زوو، زوو، طورج برَُو بيَذة ثيَيان، بيَرة حةساوطيريََك هاتطة و حةساو ئةطريَتةو. دزةكة ئةدؤزيَتةو.

    ئةو وةختة ثيرةذنيض هةلَسا روي بؤ مالَُ قةيخا. روي بؤ مالَ قةيخا و وتي: قةيخاذن!  وتي: بةلَيَ. وتي: ضةس ئةمة؟ وتي: خوةيشكة طيان، داية طيان!  سةروخشلَ وةوي‌يةكةميان برطة و وةويش تازة هاتطة و ئةونة  ضت فرة ها بة قةويةو .. قيمةت ضةنيَك ئةو ئةيامة .. وتي: دةيسا، خانم طيان، قةيخاذن! دانيَ حةساوطير ها لة مالَ ئيَما. كتيَويَكي هةس، بةرَ و بةحر لة يةك ئةدا. وتي: ئا .. قوربانؤ بم، برَو بيَراني.  وةويةكةيض وتي: ئا .. قةزاو بكةفـيَ ليَم، مي‌مي طيان! برَؤ بيَُراني. ئةميض هةلَسا و ضوو. كةفتة شؤن ثياط و  هاوردي. ثياطيض برَيَ قا..زةشرَة و ضتي طردة بن دةسيةو، بردي، روي.روي و دانيشتا و وتي: خانمةكةم ضةس؟ ضةتان برياطة؟ وتي: برا طيان، برَوانة بةو كتيَوتا. وتي: دةي. وتي: سةروخشلَ ئةم وةويمانة لة ثشت سةريةو بووطة، قةران و ذيَرضناكة و لاسةرة و نام ضة و ضة .. هين سينةثؤش و ئةمانية بووطة، يةكسةرة بردطيانة. برَوا بؤ ئةو كتيَوتا.

    ئةميش رواني بة كتيَوا و .. ئةمة بة درؤ .. ئيسة هيضيَكيضي ليَ نازانيَ. وتي: خانمةكةي من! وتي: بةلَيَ. وتي: ئةم كتيَو منة ئةيذيَ، لة ثشت سةريةو نةبرياطة. ئةم كتيَو منة ئةيذيَ، يةك نةفةر بردطية. ناونيشان يةك نةفةرةكةيض ئةدا. ض جؤرة، شكلَي ضؤنة، ليباسي ضؤنة و لةودوا ئيَذيَ .. وةك ضتيَ .. لة مالَة كؤنةيكا .. كادانة كؤنةيكا .. ئاوا .. بةم جؤرةية كرد و .. دا واي وت، طورج وةوي‌يةكة دةسي طرد. وتي: لاوة برا، لاوة! طةرةكم نية ئةم حةساوة، وةك ضتيَ، وةك ضتيَ .. بةم جؤرة دةسي طووشا .. وةك ضتيَ، وةك ضتيَ، ئةسلَةن من طةرةكم نية، قةران برياطة بةتوون. ئةمة حةساوة تؤ ئةيطريتةو؟ بؤخوةي، ثياكةيض وتي دابزانم ضةس. وةوي‌يةكة هةلَسا سةر خوةي و وتي: دا برَؤ دةرةو، هةلَسة، هةلَسة! كةفتة شؤني، برَو دةرةو. وتي: دة تمةنؤ ثيَ ئةدةم، ئةم حةساوة مةطرةرةو .. راس ئةم حةساوة مةيذة. وتي: بان ضاو، دا بة دة تمةنةكة. دة تمةني دا ثيَ و ئةو وةختة بؤخوةي هةلَيطرد. هةلَيطرد و روي. روي و ضووة دةرةو. ئيتر قسةي نةكرد. ئيتر نةيوت ضة و ضة .. ئيسة ئةطةر ناونيشاني بداييَ كيَ‌ية، ئةيانناسي، زاوتةكةس. بةلَيَ ئةطةر ناونيشاني بداييَ، ئةيانناسي، يةكسةر ئةيانطرت. ئيتر نةيهيَشت ناونيشانة بات.

    لةودوا، ثوولَي نيا طيرفاني و روي. ضووةو بؤ مالَ ثيرةذن. سبحا هةلَسا سةر خوةي و خواخافزي كرد لة ثيرةذن و بزني ثةت كرد و برديةو. بردي برَويَ بؤ شار. وةختيَ تواشاي كرد، ضة .. طةيية شاريَك. ئةمة ئيتر شارة. طةيية شاريَك و لةوةدوا، لةم شارا ئيَوارةي ليَ هات. ئيَوارةي ليَ هات و ئةو وةختة، هيضكة ناناسيَ و غةريبة. ضووة ناو دةروازةيك و لة ناو دةروازةكا دانيشت. ذنيَك هاتة دةرةو، وتي: براكةم! ضكارةي؟ وتي: بة خوا عةزيزةكةم، غةريبم و بيَكةسم و هيض كةسيَكيض شك ناوةم. ئةيذم .. نةكا، ئةي .. موقةدةريَ لة سةرم بقةوميَت و هاتطمة بةر ئةو ناودةروازةي ئيَوة. ريَطةم بكةنةو، بموةنة هةوش. ئةويض وتي: بيَسة دا برَؤم قسة كةم بؤ خانم. ضوو، وتي: خانم! وتي: ضة؟ وتي: توخوا ثياييَ فةقيرة، بزنيَك ها بة دةسيةو. ئيَذيَ توخوا جيطةم بكةنةو لة ناو هةوشيَ، ضتيَكا. نةكا يةكيَ بيَ بزنةكةم بووا. هةر ئةمةمة هةس، هةذارم. خانميض ئةوةلَ وتي: نةوةلَلآ من ريَطةم نيةو، دووةميش وتي: لاوة، برَؤ، قةي ناكا. يةكيَ هةر ئةوة خوةي ـ ذنة كارةكةرةكةي ـ تكاي بؤي كرد. وتي: خانم! توخوا با بيَتة مالَةو. خانميض وتي: دةي برَؤ بيَذة بيَتة مالَةو. هاتة مالَةو. كارةكةرةكة وتي: ئةزاني ضة ئةكةي؟ بة شةرتيَ ئةوتيَرمة مالَةو، بضي لةو ذيَرخانا دانيشي. دةي برَؤ. بزنةكةت بوة و برَؤ لةو ذيَرخانا دانيشة و قسة مةكة. وتي: بؤضة؟ وتي: ئةيذم بزنةكةت بوة و برَؤ لةو ذيَرخانا دانيشة و قسة مةكة. وتي: خاس.

    لةودوا، بؤخوةي وتي: ضكارةي؟ ض ثيشةي؟ وتي: وةلَلا ئةوة بزنة، ئةيوةم ئةيفرؤشم بؤ خةرجيي مالَ و منالَم. وتي: دةي خاس. ئةريَ ناوؤ ضةس؟ وتي: ناوم «ضةن كةسي‌»ية .. ضةن كةسي.. بةلَيَ ليَنة ضووة مالَة ذيَرطةكة. ئيسة ئةم مالَة ذيَرطيضة بيَذين، ثلةي هةس. لة ثةستووةكةي خانمةو ثلةي هةس. تيَتة ناو ئةم مالَة ذيَرطة وا ئةوي ها تيا.

    لةودوا بؤخوةي، ئيسة ئةميض دانيشتطة ناو درطاكا لة روشنايي ضراكةي ئةوانا. تاويَ دانيشت و دانةنيشت، ئةونةية زاني دايان لة درطا .. دايان لة دةروازة و ضة بؤخوةي، كارةكةرةكة ضوو دةروازةي كردةو. ئةو وةختة هاتة مالَةو. سلآم و سةفا و خانم هةلَسا لة بةري و بةلَيَ ليَنة دانيشتا و ثيالَةي ضايي و .. هةلَسا ليباسي راحةتي كردة بةري و ..

    ئيسة لة ضةن كةسي بذنةوينةو، وا ئةزانيَ شووي ذنةكةس. ضة ئةمة شووةكةي نية و دؤسية. ئةو وةختة بؤخوةي، ثيا لة ريَطةو هات .. تؤمةز ئةمة ضلآوثةزة .. وةختيَ هاتة بةرةو، مةجمعةيك ها لة بان سةر شاطرديَكةو . ثلآو و كةواو ها لة ناويا. لةودوا، وتي: خانم! هةلَسة برسيمانة. ئةو نانة بيَرانة و دانيشينا نانةكةمان بخوةين. هةر مةجمعةيان دانيا نان بخوةن، تةقةيان دا لة دةروازة. تةقةيان دا لة دةروازة و طورج ذنةكة مةجمعةكةي برد، شارديةو. كاوراي ضلآوثةزيضي خستة ثةستووةكة و شارديةو.

    بؤخوةي، ضة ئةم دةفعة حةليم‌ثةزة. كاسةيك طةورة حةليم ها بة دةسيةو. لةودوا، رؤن و شةكةر و دارضيني .. كردطية مليا و هاوردطية بؤ خانم و لة ناو دةروازةكا ويَساطة، خانم ريَطةي با بيَتة ذوورةو.

    ئةو وةختة، ثيا ضلآوثةزةكة كةفتة خؤةي و وتي نةكا شووي ذنةكة بيَ؛ هةلَسا ثا و وتي: ضةم ثيَ ئةكةي؟ وتي: لة ثليَكانةكة بضؤرة ئةو ذيَرزةوية، خوةت بشارةو. وةيانزاني شووةكةية. ئةميض راي كرد، ضووة ئيَنة و خوةي شاردةو. بةلَيَ ضلآوثةز خوةي شاردةو.

    لةو دوا ئةمة ئيستة حةليم‌ثةز ها لة ناو دةروازة و ويَساطة. حةليم‌ثةزيض هات و دانيشتا و ثيالَةي ضايي خوارد. ضكيَكي ثيَ ضوو، وتي: خانم! ئا بيَلآ دةسيَ بكةمة ملؤ، خانم طيان! وتي: بيَسة، لاوة، با ضكيَ نانيَ، ضتيَ بخوةين ثةلة ثةل. نةكا شووةكةم بيَتةو. غةيرةز هاين بة يةكةو. جاريَ تيكةي نان بخوةين. بةم حا نانيان نيا بةردةميان، تةق دايان لة دةروازة. طورج حةليم‌ثةز وتي: ضةم ثيَ ئةكةي؟ وتي: هةلَسة برَو ئةو مالَة ذيَرطة. هةلَيسان، هةناردية ئيَنة. ئيسة ضةن‌ كةسي ها لة ناو درطاكا، رووةو هةوش دانيشتطة. ئةمانيش لةطرةو ئةرَؤنة خوارةو. ئةو ضاوي ها بة ئةمانةو.

    ئةو وةختة، كارةكةر ضوو دةروازةي كردةو، ضة ئةمة قةساوة. هات. قةساو طؤشت و دووطيَ فرة قةشةنطي هاوردطة. هةر ئةونة طؤشت و دووطي هاورطة، مةر خوا بزانيَ. ثرَ قاوةسينيك طون و ولَك و دلَ و سووجطةر و ئةمانية هاوردطة بؤ خانم و لةودوا، هاتة مالَةو. هاتة مالَةو، نةوي لة سةد تمةنيض داي نيا بةردةم خانم. ئةوانيضة يةكيَ سةد تمةنيان داوو ثيَ. خانم هةلَيطرد و وتي: جا بؤضة زةحمةتؤ كيَشاطة. لةودوا، خانم داينيا داكةتيَ شةكةتي‌يةكةي دةرضيَ. ليباسةكاني عةيوةز كرد و ثيالَةي ضايي‌يان هاورد بؤي و .. بةلَيَ ليَنة ضايي خوارد و وتي: خانم! ضةمان هةس؟ وتي هيضيَكمان نية. ئيتر نة وتي حةليممان هةس، نة وتي ضلآوكةواو. زاتي نةو بيَذيَ. وتي: ضةو طةرةكة؟ وتي: وةلَلآ برسيمة، نانم نةخواردطة. وتي: طؤشتمان هةس، دةي با سيَخ بيَرين و خواي طؤشتةكة بكةين.

    ئةو وةختة، سيَخيان هاورد، خوا بكةنة طؤشتا و طؤشت بورذيَنن، يةكجارا ئةونةيانة زاني قوربان، تةق دايان لة دةروازة. طورج ثياكة وتي: ضةم ثيَ ئةكةي؟ وتي: هةلَسة برَؤ ئةو مالَة ذيَرطة. هةلَيسان و ئةويضي هةناردة مالَة ذيَرطةكة و لةودوا ئةم بؤخوةي هةلَسا دةروازةي كردةو بؤ شووةكةي. ئيسة ئةويضي قايم كرد و طؤشت و مؤشت و ضتةكةيضي قايم كرد و ضة بؤخوةي شووةكةي هاتةو. ضووة بةرةوثيري‌يةو، مانط نةوي كرد و ئةمانةو .. شووةكةي دانيشتا و وتي: برسيمة. وتي: جا ضةت هةناردطةسةو دا من ضةم بيَ؟ ضةمانةس؟ هيضيَكم نية. وتي: ئةي ضة ئةخوةين؟ وتي: ثيالَةي ضاي شيرين بخوة بة نانةو، هيضيَكمان نية.

    ئةو وةختة، هةلَسا ثيالَةي ضاي شيريني هاورد بؤ شووةكةي و داينيا بة نانةو خواردي. لةودوا، وتي: باورَ ئةكةي ذنةكة ئةوة سؤسةضراييَُكة، ئةوة لةو هةوشا تيَ. وتي: ئةوة، ثياكة! توخوا .. بزنفرؤشة. ئةرَويَ بؤ بازار، سةوزي بزنةكةي ئةفرؤشيَ. ئةوة ئيَذيَ ضراكة لة  هةوشا دانن. دةسةضراي مووشي‌يان دانياطة لاي هةوشةكا لةبةر بزنةكةي. ئيَذيَ بزنةكةي ئةيشكنيَ، ئةيرَذنيَ. جا لة دةرةو دةسةضراكةيان دانياطة. ثياكة ليَنة دانيشتطةسا و هاتطة داواي جيَطةي كردطة. ئةويض وتي: ذنةكة! خاسؤ كرد. توخوا غةريب بووطة و خاسؤ كرد. وتي: كويَنةيي‌ية؟ وتي: ثيايكة فةقيرة، ناويضي «ضةن كةسي‌»‌ية. بةلَيَ .. ثياط ليَنة دانيشتا و ناني خوارد و ضايي خوارد و خانم جيَ‌يةي داخست و خةفت.

    لةم لاو لة ضةن كةسي بذنةوينةو .. ضةن كةسي لة ناو مالَة ذيَرطةكاة، يةكيَ سةد تمةني لة ثياكان سةند. وتي قسة ناكةمةو. جا بة درؤ، هةر دةسي ئةنيا بة بزنةكة. بزن ئةيباقان. ثياكةنيض ئةيانوت: برا! بؤ خوا دةس مةنة بزنةكةتا، با شووي ئةو ذنة نةيت بؤمان، نةضيَ بة طذمانا. ئةميض يةكيَ سةد تمةني ليَيان سةند.. سيَ سةد تمةني ليَيان سةند و لةدواي سيَ سةد تمةنةكةيض، ئةم دةحةو دةسي نيا بة بزنةكا. بزن باقة باق باقاني. يةكجارا، وتي: هةرضي ليباسةكانتانة ئةيةن ثيَم خاسة، ئةطةر نة ئيسة راستان ئيَذم. طشتيان ليباس قةشةنط قةشةنط لةبةريانا بوو، كةنيان لة عةرزةتا، دايان ثيَ. جا لة ئاخر ئةمةو قنط رووت مانةو تؤي كراس و شوالَ، دوارة هةميسان ئاي بزن، ئاي بزني دانيا.

    بةم جؤرة ثياط هةلَسا لة ناو هةوشا وتي: هاي بزن، هاي بزن ..ثياطة تازة ضاوي طةرم خةو بوو، داضلَةكيا، هةلَسا دانيشت و وتي: عةي عةي، ئةوة ضةس؟ ذنةكة طورج وتي: ئةي نايذم بزنفرؤشيَكم هاوردطة، بزن ئةفرؤشيَ .. ئةوة داخوم  خةوي ديطة، نام ضةس هاوار ئةكا .. جا ثياكة قاوي كرد: ضةن كةسي! ئةويض وتي: ضة ضةن كةسم؟ خوةم و بزنةكةم و سيَ نةفةر، ثةنج كةسين .. ثياكةيض وتي: بؤضة ناو بازارَة برا؟ ضة هاي هاي؟ وتي: بةلَيَ ناو بازارَة. وتي: بؤضة؟ وتي: ئةوة ضلآوثةز، ئةوة قةساو، ئةوة حةليم‌ثةز، منيض بزنفرؤش. وتي: ها كويَ؟ وتي: ئةمة ها .. طشتي ها لة دةور منا، ناو بازارَة .. ثياط هةلَسا ثا، هةلَسا روي‌ية خوارةو. كردية كوتةكيَكا و روي‌ية خوارةو، ثيَضيا بة ئةوانا.

    جا ئةو وةختة، ئاغة ضووة خوارةو بؤيان. ئاغة ضووة خوارةو ثيَضيا بة ثياطةلا و طشتيان تليانة خولَ و ئةم هاتة سةر. ضةن كةسي هاتة سةر و لةسةرةو هيضي ثيَ نةكريا، سنؤق جةواهيَرةكةي خانم دانرياطة و بوخضةي ليباسةكاني. بؤخوةي كردي ثيا و بردي و دةرضوو. ئيتر نةويَسا. بردي و روي.

    بزنةكةي كيَشا و روي. ئيسة ئةمانيض كةفتطنة خوةيان، حةشر و حةلةلا و بيَخةبةريضن لة ئةم. نازانن ئةم ئةساسي‌يةي بردطة. بةلَيَ شووي ذنةكة ثياطةلي طرد. هاواري كرد خةلَك شارةكة رذيان بة مليا. ئيتر ئا بةم جؤرة، ئةمان وةشيانة يةك و ئةو بؤخوةي دةرضوو، راي كرد روي. وتي: هةر ئةمة خاسة برَؤمةو، نةويَسم. ئيتر لةمة زياتر بةسة ..  بةلَيَ .. ضةن كةسي هةلَةسيَتا ئةرَويَ دا ئةطةيتة ديَك. ديَ. ئةطةيتة ديَك و .. وةختيَ تواشا ئةكا لةم ديَيا رؤذة، رؤذ رؤشناس.

    ئةو وةختة، ضووة ناو باخيَك و لة جيَكا بزنةكةي داكوتا و دانيشتا و ضة بؤخوةي تواشاي كرد ذنيَ ها لة لض ضةمةو خةريكة خوري ئةشؤريَُ. خوريط فرةي دانياطةسا خوري ئةشؤريَت و ئةو وةختة سةماوةري ليَ دةم كردطة و دانيشطةسا و خوري ئةشؤريَ لة لض ضةمةكا.

    وةلَلآ ئةونةية زاني .. ئيسة ئةم ضاوي ها ثيَُيةو لة دوورةو، دانيشتطة ها لةو دوورةو، ئةوان ضاويان بة ئةمةو نية. ضاويضيان ثيَيةو بيَ، ضا زانن ض خةوةرة.

    ئةو وةختة بؤخوةي، تواشا ئةكا ضة ئةمة ها ثياييَ فرة جوانخاس، فرة قةشةنط هات، لة دوورةو هات و دانيشتا لاي دةس خانم و ضكيَ كةواو و طؤشت و ضتي هاوردوو بؤي .. دةسمالَيَ ضلآوكةواوي هاوردوو بؤي. دانيشتنا بةيةكةو نانيان خوارد. لةوةدوا، ضايي‌يان خوارد. كاوراي جوانخاس دانيشتا لاي دةس خانمةو. هةر بةم حةدة، تواشاي كرد لة ريَطةكةو .. لةسةر ريَطةكةي ناو ئاوايي‌يةو، ثياييَ ريضةرمط، فةقير هات بةواش يةواش. دةسمالَيَك ها بة دةسيةو. هات بؤ ئةطرة. ضة ئةمة ناني هاورطة بؤ ذنةكةي.

    ذنةكة دا لة دوورةو ثياطي دي. دؤسةكةي وتي: ضةم ثيَ ئةكةي؟ وتي: ضةو ثيَ بكةم؟ ئيسة ئةو تيَت نان ئةخوات و ئةرَويَ. بيَ ذيَر ئةم تاية خوري‌ية. ئاخر تاية خوري ئةشؤرد، نيمةيكي وشكةو بووةو. بةم جؤرة ذنةكة دؤسةكةي كردة ذيَر تاية خوري‌يةو. ئةو وةختة بؤخوةي شوو طةيية بةرةو.

    ئةو وةختة بؤخوةي، ضةن كةسي ئةمةي دي، هةلَسا ضووة مالَةكةي خوةي. هةر وا لة دلَ خوةيا وتي: ئةمة ضوومة هةر كويَنةي، ذنةكان دؤسيان بوو. دا برَؤمة مالَ خوةم بزانم ذنةكةي من ضةس؟

    هةلَسا روي. لة بةرا هيَُشتا نةيدا لة دةروازةي مالَةكةي خوةيان، ضووة بان كوناي مالَةكة. وةختيَ تواشاي كرد .. ذنةكةي خوةيضي ثياييَ ها بة لاي دةسيةو. وةختيَ سةرنجي دا .. ضة ئةمة ها ذنةكةي خوةيضي دؤسي هةس. ئةميض هةلَسا، ضوو داي لة دةروازة. دوارة ضووة بان كوناكة و وتي بزانم ئةو ذنةكة دؤسةكةي لة ناو كادانةكا شاردةو، ئةو يةكةكة لة مالَة ذيَرطينةكا شارديةو. با بزانم ذنةكةي من لة كويَنا ئةيشاريَتةو؟ وةختيَ داي لة دةروازة، وتي: ذنةكة! وتي: ضة؟ وتي: دةروازةكة بكةرةو، ئةوة ئيسة ئةطةييَم بةو رةفيَقطةلمة، هةر ئا ئيسة تيَمةو. هاتة بان كوناكة. ذنةكةيض هاتةو وتي: ثياكة هةلَسة! وتي: ضةم ثيَ ئةكةي؟ وتي: ريَطة نية، ضؤن ئةتاني بضية دةرةو؟ شووةكةم ها لة بةر دةروازة. وتي: هةلَسة بضؤ ناو ئةو هومة. هومةيك زللةيان بوو لاي دةسيةو، وتي: هةلَسة بضؤ ناو ئةو هومة. ضووة ناو هومة و بان هومةكةي بةست. ضارةكةكةي خوةي دةرهاورد و بان هومةكةي بةست. ثياط ئيسة ضاوي ها ثيةو ئةمي خستة ناو هومة. بزني هاورد و هاتةو.

    وتي: ثياكة ضةو؟ بزنةكةت فرؤت؟ وتي: ئةريَ ذنةكة ئةو بةهانة تؤ طردةو، ئاخر ئةتوت ضة بسيَنة و ضة بسيَنةو و بزنيَ‌تر بسيَنةو، ضؤن ضت وا ئةوو؟ وةلَلآ هيضيَ قيمةت ناكا و بزن قيمةت ناكا و هيضيَ بة قيمةت نارَويَ. وتي: ئةي ئيَمة ضة بكةين؟ وتي: وةليَ ذنةكة! هومة، وةك ئةو هومةي خوةمانة، سةد تمةن دانة قةران ئةكا. وتي: حايا حاي .. بةشكةم ئةمة خواس هومةكةم بفرؤشم. وتي: بةخوا ئيسة دانيشةرا جاريَكانيَ، تيكةي نان بخوةم، جا ئةو وةختة قسةت بؤ ئةكةم.

    ئةو وةختة، تيكةي ناني خوارد. وتي: بةخوا ذنةكة! وتي: ضة؟ وتي: ئةطةر بضيتة نام بان دار ئاسن، من ئةم هومةي خوةمة ئةيوةم ئةيفرؤشم. وتي: بةخوا ثياكة! بة قةي كورَيَ خوةشم طةرةكة و نايةم. وتي: حةي!! من تلَم تؤ نةيةي؟ هةلَسا و ثياط طوريَسيَكي هاورد و بةستي بة هومةكة و ثشتي ثيةو دا، دا سبحا بيوا. ئةمة ئيسة شةوة .. ثالَي ثيةو دا، ضورتي نةبردة ضاو خوةي .. ثالَي دا بة هومةوة .. بةم جؤرة .. وةلَلآ ذنةكة بةخوا قةسةم، نايةلَم حةرةكةت كا. سبحا ئةيوةم سةد تمةن ثوولَ ئةكا، بؤضة كةمة؟ هةرضي ضتة ليَ ئةسيَنم. ليباسؤ بؤ ئةسيَنم ذنةكة! ئةمة سيَنم، ئةوة ئةسيَنم، هةر ئةونة ضتؤ بؤ بسيَنم مةر خوا بزانيَ .. ئةيضة هومة طرانة!!

    وتي: ثياكة بةخوا هومة نافرؤشم، كورة برا هومة نافرؤشم بةخوا. ئةرَؤمة مالَة هاوسا، سيَ ضوار هومة تيَرم. وتي: حايا حاي .. هايتة كويَنا؟ مالَ هاوسا طشتي زانيطيانة هومة طرانة، دويَكة طشتي هاوردوويانة بازارَ، تةنيا هينةكةي ئيَمة ماطة .. ئةويض وتي: دةي هيض. ئةميض دانيشتا ثالَي ثيةو دا، دا سبحا رؤذةو بوو.

    سبحا رؤذةو بوو، وتي: ئةلَلآ، يا ئةلَلآ! نيشت بة هومةو. بة طوريَسةو بردي و روي. هةرضيَ ذن هاواري كرد،     بة قةولَ ذني نةكرد. زاتيضي نةو ذنةكة قسة بكا. بردي و روي. وتي: خاسة، لاوة، ضةبكةم، بيوة و برَؤ. وتي: ئيسة دا بيَتةو بةشكةم ئةمة خواس موقةدةريَ بة سةري بقةوميَ ئةم هومةية بردطة.

    ثياط هومةكةي برد و روي .. جا ئيسة ئةطةييَتة لض ضةمةكة و ذنةكة ئةوينيَ وا تاية خوري‌يةكةي شؤردطة. ضاوي ها بةم ثياطةو وا ذنةكة خستية ذيَر تاية خوري‌يةكة. لة ئاخرةو شووي ذنةكةيض هات دانيشتا لاي دةسيةو. وتي: ذنةكة كارؤ تواو نةوطة؟ وتي: نة وةلَلآ، بيَسة با كاروضتةكةمان تواو بيَ! لاي نيمةرَؤ نانةكةمان ئةخوةين و ئةرَوينةو. نانيان خوارد و ضايي‌يان خوارد و يةكجارا ئةم هةلَسا سةر خوةي و ليَنةو خوةي طؤزاوة بة هومةكةيةو هات راس ثالَي دا بة تاية خوري‌يةكةي ئةمانةو. شووي ذنةكة وتي: هةلَسة برا، هةلَسة! مةطةر ئةمة ثالَشت تؤوة؟ وتي: بةلَيَ. وتي: هةلَسة، هةلَسة! داكةتيَ نةمداطة لة هومةكةت بيشكيَنم .. وتي: ضؤن ئةتاني؟ وتي: هومةكةت ئةشكنم. ئةميض وتي: خوري‌يةكةت ئةرَذنم. ئةو وةيزاني شؤخي ئةكا، هةلَسا سةر خوةي و داي لة هومة. ئةو داي لة هومة، هومة شكيا و ثياط دةرثةرَي. ئةميض ضوو ضيَويَكي كردة ذيَر خوري‌يةكةي ئةوا. ثياييَ دةرثةرَي. وتي: ئةي! ئةي! ئةمة ضةس؟! ضةن كةسيض وتي: بةدبةخت! ئةمة دؤس ذنةكةي منة و ئةوة دؤس ذنةكةي تؤ. ئةويض وتي: باز ما خاسم، تؤ بةستطتة كؤلَتا ..

    وتي: بيَرةو، دةس براييَ بةين، ذنةكانمان تةلآق بةين و ئةسلَةن ذنمان طةرةك نةويَ. ذن حيلة‌بازة. ئا ئةمة مةكر ذنة. دا ئيسة ئةمة ضةن رؤرة لة مالَ دةراتطم، ضةن كارطةلم ديطة بةم جؤرة. بؤخوةي، دةسيان دا بة دةس يةكةو، دةس برايي‌يان دا، ئةم ذنةكةي تةلآق دا، ئةويض ذنةكةي تةلآق دا.

دةسيَ طولَ و دةسيَ نةرطس،

مةرطو نةوينم، هةرطساي هةرطس ..

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پنج − چهار =