اکوتوريسم (بوم گردشگری) و جاذبه‌های نيمرخ شمالی البرز
دکتر سوران کردستاني محقق و نويسنده کرد
منتشر شده در روزنامه همشهری
شماره 2242 ،14 Oct 2000 مهر 1379 ، شنبه 23
ايران در گردشگري تحول و پيشينه به نگاهي
پنج از يكي ايران زيست ، محيط كارشناسان اعتقاد به *
زمين كره در زيستي تنوع بيشترين از برخوردار نخست كشور
در نيز فرهنگي و تاريخي جاذبه‌هاي نظر از البته و است
مي‌آيد بشمار جهان نخست كشور ده از يكي رديف
گردشگري پيشينه
نموده بسياري تفاوت اعصار و قرون گذر در جهانگردي مفهوم
سر از تنها گردشگري و جهانگردي گذشته‌ها در.است
براي يا و جديد سرزمينهاي كشف منظور به يا ماجراجويي ،
شگفت‌انگيز آثار و آنان رسوم و آداب و نحل و ملل ديدن
سفرهاي.است يافته انجام سرزمينشان زيارتي و سياحتي
بهترين ديگران ، و ابن‌بطوطه و ناصرخسرو و ماركوپولو
وسايل تكامل با بتدريج اما.است سفرهايي چنين نمونه
گردشگري و جهانگردي نقل ، و حمل صنعت پيشرفت و دريانوردي
و يافت حياتي‌تر و جدي‌تر و پيچيده‌تر و گسترده‌تر ابعاد
مستقلي سامانه خود ميلادي ، سوم هزاره آستانه در امروزه
كشورهاي ملي اقتصاد پشتوانه‌هاي از يكي و مي‌شود تلقي
نوعي همواره سفر كه آنجا از.مي‌گردد محسوب يافته توسعه
يكي فرهنگ ، مقوله در لذا دارد ، همراه به يادگيري فرآيند
سويي از.مي‌آيد بشمار پيشرفت و تحول عوامل مهمترين از
مهمترين از يكي رديف در گردشگري سامانه ما ، روزگار به
سرزمين براي و گرفته جاي كشورها جانبه همه توسعه محورهاي
شناخته نفت استراتژيك كالاي جايگزين بهترين عنوان مابه
از يكي نيز اقتصادي منظر از ديگر ، سوي از.است شده
ما ، كشور در خارجي منشا با ارزي درآمدهاي بخشهاي مهمترين
اهم لذاباشد توريسم سامانه از حاصل درآمدهاي مي‌تواند
در مي‌توان را گردشگري و جهانگردي سامانه نتايج و آثار
:نمود خلاصه چند مواردي
و باستاني و كهن آثار ديدن و ناشناخته سرزمينهاي كشف
و صلح پيام رسانيدن و فرهنگها پيوند و شناخت و گفت‌وگو
و نزديك و دور كشورهاي ارتباط ;ملل و اقوام بين دوستي
آمدن پديد ;فن‌آوريها و هنرها نقل ;سياستها تعامل
مهمترين نيزصنعت و ملي اقتصاد توسعه و جديد درآمدهاي
:برشمرد چنين مي‌توان را گردشگري و جهانگردي اهداف
اديان ، ملي ، قومي ، فرهنگهاي با آشنايي) فرهنگي اهداف -1
.(زيارتي و سياحتي اماكن مذاهب ،
و المپيادها كنگره‌ها ، در شركت) علمي اهداف -2
.(نمايشگاهها
نمايشگاههاي در شركت و بازاريابي) اقتصادي اهداف -3
.(صنعتي و تجارتي
.زيارتي اهداف -4
.ورزشي و تفريحي اهداف -5
سده‌هاي در ايران ، ما كشور در جهانگردي و گردشگري پيشينه
ايرانيان ، ملي فرهنگ و ادبيات در و دوانيده ريشه پيشين
باور ، براين گواه بهترين.است يافته منزلت و بسته نقشه
والاي انديشه‌هاي در سياح‌پذيري و سياحت اهميت بازتاب
كه است (عليه‌الرحمه) سعدي ايراني نامدار شاعر و متفكر
و سياح جلب زمينه در و بوده خستگي‌ناپذير جهانگردي خود
چنين او ، با مناسب برخورد و مسافر امنيت حفظ و تكريم
:است سروده
قبول نيكي و نام بايدت نكو
رسول و بازارگان نكودار
پرورند جان به مسافر بزرگان
برند عالم به نكويي نام كه
قريب عن مملكت آن گردد تبه
غريب آيد آزرده خاطر كزو
دوست سياح و باش آشنا غريب
نكوست نام جلاب سياح كه
عزيز مسافر و ضيف نكودار
نيز باش برحذر آسيبشان وز
ايران در سفر توزيع پيشينه اخير ، سده چندين درازاي به
ايران پهناور سرزمين از هفتگانه‌اي مسيرهاي در همواره
:از عبارتند كه است بوده متمركز
-(تهران) ري محوري نقاط از گذر با ماركوپولو ، مسير -1
.زاهدان و كرمان -يزد -اصفهان -كاشان
-(تهران)ري محوري نقاط از گذر با شب ، يك و هزار مسير -2
.شيراز و اصفهان
.خراسان و سمنان -تهران محوريت با ابريشم ، جاده مسير -3
آذربايجان -زنجان -قزوين محوريت با نزديك ، شرق مسير -4
.همدان و كرمانشاه -كردستان -غربي و شرقي
و ايلام -لرستان -مركزي استان محوريت با كوروش ، مسير -5
.خوزستان
گيلان -مازندران -گلستان محوريت با گردان ، طبيعت مسير -6
.اردبيل و
تا بوشهر از كشور جنوبي ساحل محوريت با مرواريد ، مسير -7
.چابهار
-مازندران -گلستان) ايران شمالي استانهاي رو ، اين از
از (طبيعت‌گردان) مسيرمشهور در قرارداشتن با (گيلان
و بوده جهانگردان و گردشگران جاذب مناطق از قديم‌الايام
-جلگه -جنگل -كوه) اكوسيستميك تنوع از بهره‌وري با نيز
زمينه در بالقوه‌اي استعدادهاي از ،(دريا و رودخانه
طبيعي ، ارزشمند مجموعه اين.است برخوردار (اكوتوريسم)
آثار همراه به البرز ، شمالي نيمرخ جنگلهاي گستره بويژه
و سياحتي جاذبه‌هاي ساير و تاريخي ابنيه و باستاني
در كه است شايسته پرجاذبه ، و سرسبز استانهاي اين زيارتي
عنوان به مناطق اين پايدار و متوازن توسعه جريان
استفاده مورد مربوطه ، برنامه‌ريزيهاي در اساسي نقش‌آفرين
.گيرد قرار
تكاملي توسعه پايدار ، توسعه توسعه ، *
به صنعتي ، پيشرفته جوامع بيشتر اقتصادي فرهنگ در توسعه
الگو اين.است حال زمان در جامعه مادي رفاه تامين مفهوم
نصبالعين همچنان نيز تاكنون و گرديده معمول دهه 60 از
از تلقي اين براساس.است بوده جهان كشورهاي از بسياري
ذهنيت در مادي صرفا رفاه نوعي اخير ، دهه‌هاي در توسعه
كه يافته نمود جامعه رفاه‌طلبان و مديران و برنامه‌ريزان
خطرناك فرجامي و كنوني نسل براي كاذب توسعه از شيوه‌اي
به نگاه نوع اين در.مي‌كند تبليغ را آينده نسل براي
را توسعه مفهوم اقتصادي بهره زاويه از تنها كه توسعه
ارزان فرآورده‌هاي كارخانه در مي‌نمايد ، تفسير و تبيين
چندي از پس و مي‌گردد توليد انبوه مقياس در مصرف يكبار
برگردانده زيست محيط به آن پس‌مانده‌هاي و زباله‌ها
روزبه‌روز زيست محيط از بهره‌وري بدينگونه ، .مي‌شود
زيست محيط فرسايش و تخريب نسبت همان به و مي‌يابد افزايش
فسيلي سوختهاي از روزافزون استفاده.مي‌گيرد فزوني نيز
.مي‌بخشد تسريع را بي‌سرانجام و مخرب چرخه اين نيز
و موفقيت و سعادت شاخصه‌هاي دهه ، چندين گذشت با بدينسان
خريد قدرت و سرمايه همچون عواملي در صنعتي ، جوامع پيشرفت
چونان سوم جهان كشورهاي و گرديده محدود ملي سطح در
يافته توسعه كشورهاي اقتصادي شكوفايي براي ابزارهايي
عليرغم توسعه ، به نگرش نوع اين نتيجه.گرديده‌اند تلقي
ميراث و منابع و ذخاير نابودي آن ، مثبت دستاوردهاي برخي
در يا نيافته توسعه به موسوم كشورهاي جايگزيني غيرقابل
محيط امنيت و تكثرزيستي و فرهنگي تنوع كه است توسعه حال
و حقوق و افكنده جدي مخاطره به را زمين كره در بشر زيست
در فرهنگي ، سازي يكسان نگرش با را ملتها و اقوام فرهنگ
نگران همچنان بشر بدينگونه و است داده قرار اضمحلال شرف
البته همه ، اين و است آرامش و سعادت يوزه‌گر در و آينده
.است اقتصادي صرفا توسعه ديدگاه پي‌آمدهاي از
اخير ، دهه چند در توسعه الگوهاي ناتواني و ناكارآمدي
تبعات كاهش جهت راههايي تا داشت برآن را جهان كشورهاي
منظور همين به.بيابند اقتصادنگر ، تك‌بعدي توسعه منفي
“ريو” كنفرانس و”استكهلم” كنفرانس همچون جهاني كوششهايي
آمد عمل به زمينه ، اين در بهتر راهكارهايي يافتن جهت به
پايدار و متوازن توسعه به دستيازي راه در گامهايي و
اصلاحگرانه اقدامات اگرچه نيز مقطع اين در.شد برداشته
گسيخته افسار توسعه منفي تبعات اندازه‌اي تا جهاني جامعه
فرهنگي ، تهديدهاي اما است ، داده كاهش را صنعتي جوامع
توسعه بي‌برنده مسابقه از ناشي زيست‌محيطي و اجتماعي
آينه هر و است باقي خود قوت به همچنان مادي ، صرفا
بيشتر رهگذر ، اين در سوميها جهان و رشد حال در كشورهاي
.گرفته‌اند قرار جدي آسيبهاي معرض در
و مديران و برنامه‌ريزان كه تلاشي همه با اما
واحدي فرمول تعيين و تبيين در شرقي جوامع استراتژيستهاي
في‌نفسه كوششي چنين اساسا شايد داده‌اند ، نشان توسعه از
از واحدي تلقي و تعريف ارائه اصولا و باشد بي‌سرانجام
نظر به چنين اينرو ، از.مي‌باشد ناممكن همواره توسعه
عادلانه‌تر و عاقلانه‌تر و طبيعي‌تر الگوي كه مي‌رسد
.گردد مبتني “تكاملي توسعه” نگرش بر كه است شايسته توسعه ،
نمي‌بيند آسيب جامعه يك ارزشهاي تكاملي ، توسعه فرآيند در
فرو انسانها معنويات و اخلاق شخصيت ، انسانيت ، اساس و
يافته توسعه انساني جامعه يك افراد و آحاد.نمي‌ريزد
به گوشه‌چشمي آگاهند ، خويش فرهنگي هويت به متكامل ،
مي‌آموزند عبرت و مي‌گيرند ريشه آن از و دارند گذشته‌ها
جامعه‌اي ، چنين در.روانند اميدبخش آينده‌اي سوي به و
گستره از ضروري بخشي هريك و يكديگرند مكمل طبيعت و انسان
ديدگاه ، اين از.مي‌گردد محسوب الهي شگفت‌انگيز آفرينش
است آفريده‌اي خود انسان و بشر خدمت در است نعمتي طبيعت
به نبايستي انسان زندگي لذا آن ، با مونس و طبيعت همچون
در نهايي خسران زيرا شود ، تمام او بوم زيست نابودي بهاي
قياس ، همين به.بازمي‌گردد انسان خود به همواره عرصه ، اين
آن زيست محيط و فرهنگ حفظ درگرو انساني هرجامعه توسعه
جمله از انسان ، مادي فعاليتهاي تمامي راهبرد و است جامعه
رعايت مي‌بايستي توسعه ، اين پايداري نيز و اقتصادي توسعه
.باشد زيست محيط و اقتصاد و فرهنگ موازنه اصل
اكوتوريسم *
ديناميك و ارگانيك صنعت از است زيرسامانه‌اي اكوتوريسم ،
اقتصادي ، چشمگير سودآوري و بازدهي عين در كه توريسم
اين.مي‌باشد توسعه عمقي‌تر لايه‌هاي تامين متضمن
جوامع ، فرهنگي تكامل براي است بستري تنها نه زيرسامانه ،
و فرهنگي ارزشهاي اشاعه و معرفي جهت است محملي بلكه
اينها ، بجز.نحل و ملل و اقوام ارزنده تجربيات ترويج
روحي آرامش خدمت به را زيست محيط تنها نه اكوتوريسم
در را آنان بلكه درمي‌آورد ، جستجوگر كنجكاو انسانهاي
جهان ناشناخته‌هاي كشف به پرخاطره و لذت‌بخش و جذاب سفري
روح‌افزا آرامش در شدن غوطه‌ور و طبيعت با نزديكي و هستي
اين از و مي‌خواند فرا آفرينش طبيعي جاذبه‌هاي فرحبخش و
عروج انسان روح انفسي سير به را جسم آفاقي سير طريق ،
و شده مطالعه برنامه‌ريزيهاي شرط به اكوتوريسم ، .مي‌دهد
استراتژيك سامانه‌هاي از يكي قانونمند ، و متناسب و منطقي
به را آينده و حال و گذشته نسل سه كه مي‌شود تلقي جوامع
و عادلانه همزيستي به را انساني جامعه و مي‌پيوندد هم
دعوت زمين ، زيستكره زنده موجودات ديگر با بخش آرامش
.مي‌كند
كشور پنج از يكي زيست ، ايران محيط كارشناسان اعتقاد به
و است زمين كره در زيستي تنوع بيشترين از برخوردار نخست
يكي رديف در نيز فرهنگي و تاريخي جاذبه‌هاي نظر از البته
و ايران سرزمين.مي‌آيد بشمار جهان نخست كشور ده از
برخورداري با البرز ، شمالي نيمرخ و خزر بحر سواحل بويژه
و كوهستاني جلگه‌اي ، جنگلي ، دريايي ، اكوسيستمهاي تنوع از
از يكي مناسب ، هواي و آب و جنگلي پهنه سرشار ذخاير نيز
و گردشگري مناطق زيباترين و غني‌ترين و پرجاذبه‌ترين
و آثار كه مي‌آيد بشمار خاورميانه و ايران جهانگردي
جاذبه‌هاي” گروههاي در مي‌توان را ديار اين طبيعي عوارض
“محلي جاذبه‌هاي” و “ملي جاذبه‌هاي” ،”بين‌المللي
.نمود دسته‌بندي
پهنه را خزر حاشيه استانهاي طبيعي جاذبه‌هاي بخش مهمترين
ديار اين طبيعي جنگلهاي عرصه و البرز شمالي نيمرخ سرسبز
هكتار ميليون حدود 9/1 در مساحتي در كه مي‌دهد تشكيل
ايران ، شمالي استانهاي (خزري)هيركاني جنگلهاي.دارد گسترش
طبيعي عرصه‌هاي نوادر از يكي زمره در گياه‌شناسي نظر از
تا ;مي‌گردد محسوب گياهي متنوع گونه‌هاي از برخوردار
آثار برگيرنده در را مناطق اين مي‌توان كه پايه بدان
منحصر ميراث و جهان علمي گنجينه و ژن بانك طبيعي ، تاريخ
.ناميد انساني جامعه بفرد
دارد ادامه
جهان كشورهاي در اكوتوريسم تجربه
رشد روبه آهنگي همواره جهانگردي سامانه اخير قرن در
سده در پژوهشگران و كارشناسان مطالعات استناد به و داشته
.يافت خواهد استمرار همچنان رشد ، روبه روند اين نيز آينده
جهانگردان شمار جهانگردي ، جهاني سازمان پيش‌بيني براساس
به 6/1 حاضر حال در نفر ميليون حدود 625 در رقمي از
درآمد نيز.گرديد خواهد بالغ سال 2020 در نفر ميليارد
از بيش به كنوني ، شرايط در دلار ميليارد از 445 جهانگردي
اينرو ، از.رسيد خواهد سال 2020 در دلار تريليون 2
آنست گرفت ، مي‌توان برآورد اين از كه نتيجه‌اي ساده‌ترين
صنعت عمده‌ترين جهانگردي ، و گردشگري سامانه و صنعت كه
.گرديد خواهد جهان اقتصادي سامانه اصلي‌ترين و درآمدزا
و كلان‌نگريها و دورانديشي‌ها اخير ، دهه‌هاي در
زمينه در ساختاري اصلاحات و درازآهنگ برنامه‌ريزيهاي
استراتژي اصول و مباني از جهانگردي ، و گردشگري توسعه
بوده صنعتي يافته رشد كشورهاي در پايدار و هماهنگ توسعه
اينترنت شبكه گسترش و الكترونيك فن‌آوري ظهور با كه است
.است يافته چشمگيري شتاب روند اين مسافرتي ، خدمات توسعه و
اروپايي كشورهاي و آمريكا جهاني ، توريسم توسعه جريان در
دهه دو در و داشته‌اند قرار جهان كشورهاي پيشاپيش در
زمينه ، اين در.ماند خواهند پيشگام همچنان نيز آينده
را جهان گردشگران و جهانگردان از نيمي كه است ذكر شايان
هزينه‌هاي و درآمد نظر از و داد خواهند تشكيل اروپائيان
قرار جهان عمده كشور ده راس در اروپايي كشور شش توريستي ،
و آسيا منطقه اروپا ، و آمريكا از پس.گرفت خواهند
عمده مقصد دومين درصد ، سالانه 7 رشد با اقيانوسيه
چين آنها ، از بعد و گرديد خواهند گردشگران و جهانگردان
كه است حالي در اين.بود خواهد توريسم عمده مقصد چهارمين
شمار به جهانگردي عمده كشور جزو 20 حتي چين اكنون هم
جنوب و خاورميانه و جنوبي آفريقاي چين ، از پس.نمي‌آيد
جهانگردان جاذب مناطق از درصد سالانه 5 رشد با آسيا ،
روسيه ، فدراسيون البته رشد ، فرآيند اين در.شد خواهند
صعود جهان عمده كشور جمع 10 به نيز چك جمهوري و هنگ‌كنگ
.نمود خواهند
و جهانگردي رشد اميدواركننده پيش‌بيني عليرغم اما
جمعيت درصد تنها 7 سال 2020 در آينده ، دهه دو در گردشگري
كه آنست مفهوم به اين.داشت خواهند مسافرت امكان جهان
بالقوه امكانات تمامي از جهان يافته توسعه كشورهاي حتي
بر علاوه نيز رشد حال در كشورهاي و نجسته‌اند بهره خود
خويش بالفعل امكانات تمامي حتي خود ، بالقوه استعدادهاي
.نرسانيده‌اند بهره‌وري به شايان و مطلوب حد در را ،
كشوري كه است آشكار يادشده ، موارد به توجه با اين ، بنابر
توريستي بالفعل و بالقوه استعدادهاي از كه ايران همچون
از عرصه ، اين زمينه‌هاي از بسياري در و است برخوردار
است ، مانده جاي بر ناسفته دري چونان اكوتوريسم ، جمله
استعدادهاي تا دارد پيش در كردن ، طي قابل اما دراز راهي
خود بالفعل و موجود امكانات و سازد ظاهر را خويش نهفته
به مهم ، اين انجام البته كه دهد توسعه و ببخشد سامان را
.دارد نياز مستمر جديتي و تلاش و ملي اهتمامي
توسعه ملي استراتژي در اعتنا قابل و مهم محورهاي از يكي
حال در و يافته توسعه كشورهاي تجربيات مطالعه اكوتوريسم ،
بررسي به بخش ، اين در نگارنده.است زمينه اين در توسعه
عرصه در نام صاحب و عمده كشور چند در گردشگري بوم
نتايجي به رهگذر اين از كه باشد.مي‌پردازد اكوتوريسم
.يازد دست اتكاء قابل و عبرت‌آموز
(بوتان -نپال -هند) هيماليا منطقه در اكوتوريسم
اين اكوتوريستي نواحي ديگر بجز هند ، در دهه 1990 ، در
چال) هيما و (پرداش چال آرونا) همچون مناطقي سرزمين ،
در دهه ، همين دراست شده گشوده جهانگردان روي به (پرداش
پيشين دهه‌هاي از كه طبيعت پيمودن و راه‌نوردي نپال ،
توسعه تبت سوي به كشور اين غربي شمال از گرديده ، آغاز
سامانه زير در خصوصي بخش مشاركت بوتان ، در.است يافته
اين بر بيشتري نظارت دولت و شده داده افزايش اكوتوريسم
كلان ، دولتهاي نگاه يك در اين بنابر.است نموده اعمال بخش
نشان بيشتري توجه اكوتوريسم به - اولا هيماليا ، منطقه
سامانه اين به بخشيدن توسعه در - ثانيا داده‌اند ،
.كوشش‌نموده‌اند
رشته بردامنه‌هاي و مركزي آسياي در واقع است كشوري نپال
;بوتان و چين و هند كشور سه بين در واقع ;هيماليا كوههاي
و بودايي بعضا و هندو غالبا كه زرد نژاد از مردمي با
سخن نپالي زبان به تيره‌ها اين و مسلمانند اقلا
آن مهم شهرهاي و (كاتماندو) كشور اين پايتخت ;مي‌گويند
به در 1951 نپال ;است (بيراتانگار) و (پور لاليت)
متحد ملل سازمان عضويت به در 1955 و رسيده استقبال
مورخ و نويسنده (18981874) ميشله ژول.است درآمده
در”:است نموده توصيف اينچنين را نپال سرزمين فرانسوي ،
است ، آلپ برابر دو كه عظيم كوه اين هيماليا ، ميانه
دارد خنكي جنگلهاي.هست ما باغهاي مانند ميوه‌اي باغهاي
چنان آن كشيده فلك به سر قله‌هاي نزديك در آن هواي و
ما ، سرزمين در مي‌رويند ، آن در كه گلهايي كه است ملايم
خود حيات به نمي‌توانند آن ، از پايين‌تر پا يعني 000/10
.”دهند ادامه
نپال ، كشور در اكوتوريسم توسعه راههاي مهمترين از يكي
توسعه و ايجاد به خود كار اين كه است راه‌نوردي گسترش
و محلي جديد فرودگاههاي افتتاح داخلي ، هواپيمايي خطوط
اقدامات ، اين نتيجه دراست انجاميده راهها احداث
ديدني و ناشناخته و بكر زواياي به گردشگران و جهانگردان
و گشايش رويكرد ، همين و يافته‌اند دست كشور اين طبيعت
و آورده بار به كشور اين اقتصاد در چشمگيري شكوفايي
اينها ، بحز.است داشته پي در را جديدي شغلي فرصتهاي ايجاد
و معابد به دسترسي مواصلاتي ، راههاي توسعه طريق از
-كشور اين مناطق دورافتاده‌ترين در حتي -مذهبي مكانهاي
جهانگردان ، و گردشگران.است گرديده ممكن همگان براي
كننده مسحور و ديدني و زيبا طبيعت به روي‌آوري بر علاوه
نيز نواحي اين مردم فرهنگ به نپال ، در هيماليا دامنه‌هاي
مذهبي مراسم اينرو ، از هم و مي‌دهند نشان خاصي توجه
توجه كانون در سرزمين ، اين ويژه و سنتي جشنهاي و بودايي
جشنها و مراسم اين.است گرفته قرار جهان توريستهاي بيشتر
مي‌شود ، برگزار مشخصي زمان در هرساله تبتي تقويم برحسب كه
از روز يك در حداقل.مي‌كشد درازا به روزي چند معمولا
حياط در مخصوص لباس و ماسك با بودايي راهبان ايام ، اين
ايام ، همين در.مي‌پردازند مذهبي رقص مراسم اجراي به معبد
شده طراحي پيش از برنامه با مطابق جهانگردان و گردشگران
هدايت آيينها اين برگزاري محل به توريستي ، آژانسهاي توسط
مجسمه‌هاي فروش بازار مراسم ، اين با همزمان و مي‌شوند
محل و زمان.مي‌گيرد رونق بودايي هنري آثار ساير و كوچك
و مسيرها نيز و آيينها و جشنها اين برگزاري شرايط و
در (WWW) اينترنت جهاني شبكه طريق از اكوتوريستي اطلاعات
و مي‌گيرد قرار دنيا جهانگردان و گردشگران تمامي دسترس
از نقطه هر از را طبيعت‌گردي گشتهاي مي‌توان اينرو ، از
.نمود تنظيم و داد ترتيب نپال مقصد به جهان
كه نپال توريستي امكانات مهمترين ميان از خلاصه ، طور به
قرار جهان سراسر جهانگردان و گردشگران دسترس در همواره
:نمود اشاره برجسته مورد چند به مي‌توان دارد ،
طريق از بليط رزرواسيون و مسافرتي اطلاعات كسب امكان -1
اينترنت شبكه‌جهاني
.مي‌شوند گرم خورشيدي انرژي با كه اقامتگاههايي -2
.توريستي اقامتگاههاي در هلي‌كوپتر فرود باند -3
در حتي محافظ ، و راهنما با راه‌نوردي تورهاي -4
.كشور اين نقاط دورافتاده‌ترين
آيينهاي و سنتي مراسم جشنواره‌ها ، از بازديد امكان -5
.مذهبي اماكن و معابد در سرزمين اين باستاني
كانادا در اكوتوريسم
بويژه و جهانگردي و گردشگري سامانه مهم شاخصه‌هاي از يكي
گشتهاي مسير طراحي كانادا ، در آن اكوتوريسم بخش
و كشور اين شمالگان مناطق از عبور طريق از است جهانگردان
جنگل همچون -طبيعي پهنه‌هاي و بومي مناطق از بازديد
.سرزمين اين بومي اقوام فرهنگ معرفي نيز و -ونكوور باراني
بخش چشمگير فعاليت كانادا ، در توريسم ويژگيهاي ديگر از
نظارت تحت يا مالكيت در درصد كه 51 است سامانه اين خصوصي
درآمد با فعاليتها ، اينميباشد كشور اين بومي افراد
شغل ايجاد 15000 امكان دلار ، ميليون بر 200 بالغ سالانه
.مي‌سازد فراهم مناطق اين براي را دائمي شغل و 7500 فصلي
گفته اين در كانادا ، در توريسم سامانه ويژگي مهمترين اما
نهفته -كانادا بومي جهانگردي ملي انجمن رئيس -پاركر باري
يا و فرهنگي جشنهاي برگزاركنندگان ما”:كه است
…نيستيم ماهيگيري و شكار براي وحش طبيعت راهنماهاي
بالاتر ، اين از و...است درآمد و اشتغال ايجاد ما وظيفه
دست به ديگران به را سنتهايشان آموختن امكان ما بوميان
.”مي‌گردد تقويت بومي فرهنگ طريق اين از و مي‌آورند